Микрои=тисодий статистиканинг объекти, услуби ва вазифалари

Jami

1	2	3	4	5
Tosh kumir	110,9	4052,4	3940,5	7993,0
Koks	1,6	58,6	13,7	72,3
Neft mahsulotlari	1146,6	41905,3	9116,5	51021,8
Ruda	194,1	7094,3	3268,3	10362,5
Qora metallar	302,8	11067,1	941,7	12008,8
O‘rmon-yog‘och maxsulotlari	222,3	8126,5	745,8	8872,3
Qurilish mahsulotlari	559,3	20443,1	3947,2	24390,2
Minera o‘g‘itlar	399,9	14617,5	2998,5	17615,9
Non mahsulotlari	234,7	8578,8	1268,9	9847,7
Sement	281,8	10299,7	2693,8	12993,5
Sanoat xom-ashyo	135,8	4962,2	2824,5	7786,7
Pahta	185,7	6787,1	302,8	7089,9
Boshqa yuklar	1260,6	46072,7	11410,7	57483,4
Xammasi	5036,2	184065,3	43472,9	227538,1

*Manba: “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ statistik hisobot ma’lumotlari

Keltirilgan 1-chi jadval ma’mulotlari shuni ko‘rsatadiki, hisobot davrida (1 chorakda) jami bajargan ish, ya’ni netto yuk tashish ko‘rsatkichi 5036 mln. tonno-km tashkil etdi. Shu davrda ishlab chiqarish xarajatlari esa 184065,3 mln. so‘mni tashkil etdi. Boshlang‘ich-yakuniy operatsilarga ketgan jami xarajatlar 43472,9 mln.so‘mda ifodalangan.

2. 
   Statistikaning umumlashtiruvchi ko‘rsatkichlari
   
   1. 
      Mutloq miqdorlar
      

Statistikaning tub mohiyatidan kelib chiqan holda umumlashtiruvchi ko‘rsatkichlar jumlasiga mutlaq miqdorlar, nisbiy miqdorlar va o‘rtacha miqdorlar kiradi.

Mutloq miqdorlar har qanday statistik ko‘rsatkichlarning dastlabki boshlang‘ich ko‘rinishidir. Mutlaq miqdorlar yordamida ommaviy hodisa va jarayonlarning miqdori, hajmi o‘rganiladi.
Ijtimoiy hodisa va jarayonlar bilan bogliq bo‘lgan ma’lumot­larni jamlab yakunlash natijasida statistik ma’lumotlar hosil bo‘­ladi. Ushbu ma’lumotlar nima to‘g‘risida bo‘lsa, o‘shaning no­­mini ko‘rsatib, mutlaq sonlarda ifodalanadi. Bular statistik ku­zatish na­tijasida olinadigan dastlabki, boshlang‘ich mutlaq miq­dorlar deyi­ladi. Xo‘jaliklar soni, ташилган юклар ҳажми, ишчилар сони, ташилган йўловчилар сони, daro­mad, sof foyda kabi boshqa to‘plangan miqdorlar haqidagi ko‘r­sat­kichlar mutlaq miqdorlarga misol bo‘la oladi.
Mutlaq miqdorlar ma’um davrda va ma’lum hududda u yoki bu hodisaning fizik miqdori (hajmi)ni ifodalaydi. Ular barcha ijtimoiy hodisalar to‘g‘risida hisob-kitoblarning, tadqiqotlarning va iqtisodiy-statistik tahlilning asosi hisoblanadi. Mutlaq miqdor­lar ifo­dalanishi bo‘yicha quyidagi 2 turga bo‘linadi:
1. Yakka mutlaq miqdorlar;
2. Umumiy mutlaq miqdorlar.
Yakka mutlaq miqdorlar o‘rganiladigan to‘plamning alohida birliklarining miqdoriy belgilarini tavsiflaydi va ular statistik tad­qiqot uchun manba hisoblanadi. Masalan, yuk tashuvchi vagonlarning inventar parki, mavjud lokomotivlar parki, har bir ishlovchining olayotgan ish haqi­si va hokazolar yakka mutlaq miqdorlar hisoblanadi.
Umumiy mutlaq miqdorlar o‘rganiladigan u yoki bu to‘plam bir­­liklarining umumiy miqdorini ta’riflaydi. Masalan, темир йўл тасарруфидаги вагонлар инвентар парки, ishlovchilarning ish haqi fondi kabi ko‘rsatkichlar umumiy mutlaq miqdorlar hisob­lanadi. Umumiy mutlaq miqdorlar boshlang‘ich statistik kuza­tish materiallarini jamlash natijasida yuzaga keladi. Umumiy mut­laq miqdorlar mohiyati jihatidan bir xil bo‘lgan yakka mutlaq miq­­dorlar yig‘indisi hisoblanadi. Xullas, umumiy mutlaq miq­dor­lar ijtimoiy hodisalarning umumiy sonini, hajmini, qiymatini o‘zida aks ettirib, muayyan olingan mamlakat, viloyat, tuman, kor­xo­na, tashkilot faoliyatining turli tomonlarini tavsiflaydi.
Mutlaq miqdorlar natura, shartli-natura, pul va kompleks o‘lchov birliklarida ifodalanadi.