Microsoft Word xitoy va o'zbek tili undosh tovushlarning qiyosiy tahlili

Lingvistik (ma'no) jihatdan.Nutq tovushlarini birlashtiruvchi yoki ularni 

farqlovchi belgilari haqida ma'lumot berildi.Tovushlarning ma'no (funksional) 

tomoni deyilganda ularning so`zda ma'no farqlash xususiyati tushuniladi. Masalan: 

bir, bor, bar, bo`r kabi so`zlar uch tovushdan tashkil topgan bo`lsa ham e, u, a, o, 

o` kabi unlilar ma'no farqlaydi, demak ular fonema sanaladi. Tovushlarning so`zda 

ma'no farqlovchi xususiyati fonema uchun asosdir. 

 Nutq tovushlari va ularning tasnifi. 

Nutq a'zolari ishtirokida hosil bo`ladigan tovushlar nutq tovushlari deyiladi. 

Nutq tovushlari, birinchidan, bo`g`iz bo`shlig`ida tovush paychalarining 

tebranishidan hosil bo`ladigan ovozdan ikkinchidan, og`iz bo`shlig`ida nutq  

organlarida hosil bo`ladigan shovqindan iborat. 

Demak, nutq a'zolarining ishtiroki hamda ovoz va shovqin o`rniga ko`ra nutq 

tovushlari ikki turga bo`linadi: 1) unli tovushlar, 2) undosh tovushlar.

9

 

Unli tovushlar talaffuz etilganda o`pkadan chiqadigan havo oqimi to`siqqa  

uchramay chiqadi va ovozdan hosil bo`ladi.