Microsoft Word traktor va avtomobillar konstruktsiyasi doc

Tortish-tirkash qurilmasidan (65-rasm) transport tirkamalarini tortishda qo’llaniladi. Bu tirkash qurilmasi uchun asosiy yuklanma turi bo’ylama kuch ekanligi bilan xarakterlidir.
Tayanch - tirkash qurilmasi (66-rasm) yarim tirkamalarni tortishda qo’llaniladi. Bu tirkash qurilmasi bo’ylama kuchdan tashqarii, tortayotgan yarim tirkamalarni tortishda qo’llaniladi. Bu tirkash qurilmasi bo’ylama kuchdan tashqari, tortayotgan yarim tirkama vaznidan vertikal yuklanmani o’ziga olib, tortuvchi avtomobilga o’tkazadi va ayni bir paytda burish mexanizmi vazifasini bajaradi.
Tortish-tirkash qurilmasi quyidagilardan iborat:

• 
  ajratish (raz’em) - tirkash uzeli;
  
• 
  amortizatsiyalash - yutish mexanizmi;
  
• 
  burish - chiqarish mexanizmi;
  
• 
  mahkamlash uzeli.
  

Tayanch - tirkash qurilmasi quyidagilardan iborat:

• 
  ajratish (raz’em) - tirkash mexanizmi;
  
• 
  avtopoyezdni egiluvchanligini (gibkost) ta’ minlovchi mexanizm;
  
• 
  mahkamlash uzeli.
  

65-rasm. Tortish-tirkash qurilmasi.
1-maslyonka; 2-ilgak; 3-ilgak lo’kidonining o’qi; 4-lo ’kidcm tepkisi; 5-tepki o ’qi; 6-lo’kidan; 7-gayka; 8-shplint zanjiri; 9-elastik element; 10-ilgak gaykasi; 11- shplint; 12-hima\'alavchi qоbiq; 13, 14-shaybalar; 15-karpus; 16-karpus qоpqоg’i.
Tortish-tirkash qurilmasi bir-biriga bog’lash konstruktsiyasiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi: ilgakli (ilgak-halqa juftligi); shkvorenli (shkvoren- halqa juftligi); sharli (shar-halqa juftligi). Ilgakli tortish-tirkash qurilmasi keng qo’llaniladi.
Ilgak 2 ajratish-tirkash qurilmasining asosiy elementi hisoblanadi. Unga tepki 4 bilan qayd qilinuvchi lo’kidon 6 o’rnatilgan. Bu esa halqani qurilmadan o’z-o’zidan ajralishiga yo’l qo’ymaydi. Ilgak sterjeni korpus va qopqoqning ikkita sirpanish podshipnikiga o’rnatilgan. Bu esa ilgakni o’z o’qi atrofida aylanishini va sterjenni bo’ylama yo’ nalishda siljishini ta’minlaydi. Korpus ichiga, ikkita shayba bilan oldindan sterjen gaykasi bilan siqilgan rezinali element 9 joylashtirilgan. Natijada, tirqish yo’qotilib tirkash qurilmasini qulay ishlashini ta’minlaydi.