Microsoft Word O'quv qo'llanma

5.
 
Ikkinchi tartibli fazaviy o‘tishlar.
Klassik fazaviy o‘tishlar: geliy I 
ning o‘ta oquvchan geliy II ga o‘tishi, paramagnit holatidan ferromagnit holatining 
paydo bo‘lishi, segneto va ferromagnit o‘tishlar hozirgacha tadqiqotchilarda katta 
qiziqish uyg‘otmoqda. Shu bilan bir qatorda “Ekzotik” o‘tishlar ham juda katta 
qiziqish uyg‘otmoqda. Bu jarayonlar atomar vodorodda, eksitonli suyuqlikdan 
molekulyar vodoroddagi o‘ta oquvchanlik holatiga o‘tishda, suyuqlik va kvant 
kristallaridagi o‘tishlar, neytronli yulduzlardagi o‘tishlarda kuzatiladi. 
 
6.
 
Sirt fizikasi.
Jismlarning sirtida va unga yaqin bo‘lgan atomlar 
elektronlar, kristall defektlari yangi fazalar paydo bo‘lishiga va ular o‘rtasida 
qalinligi 10
-7
-10
-8
sm ga teng bo‘lgan qatlamli holatlar mavjudligi aniqlangan. Bu 
esa butunlay yangi tipdagi texnologiyaning paydo bo‘lishiga olib keladi. XXI asrda 
hajmiy effektlarning: ferro va antiferromagnetizm, segnetoelektrik, o‘ta 
oquvchanlik va o‘ta o‘tkazuvchanlik, to‘lqinlarning paydo bo‘lishi, manionlar, 
polyaritonlarning sirt analogini yaratishdan iboratdir. 
 
7.
 
Suyuq kristallar fizikasi. 
Suyuq va shu bilan bir vaqtda anizotrop 
holatlar bir qator gigant fulleron-molekulalar (masalan, C
6
uglerod kristall-
molekulasi) uchun xarakterlidir. Shu bilan birgalikda yetarlicha past (
T
S

30 K)
temperaturalarda bunday molekulalardan tashkil topgan moddalar o‘ta 

---

79
o‘tkazuvchan xususiyatga ega bo‘ladi. Oqsillar va nukleinlarning mikromolekulasi 
darajasida fazaviy o‘tishlar, zonalar tuzilishi kabi tushunchalarni o‘rganish va 
amalda qo‘llash ko‘zlanmoqda.