Microsoft Word O'quv qo'llanma

 
2.
 
Yuqori temperaturali o‘ta o‘tkazuvchanlik.
Ilk yuqori 
temperaturali, 
T
S

10
8
K bo‘lgan keramika ochilgandan so‘ng o‘tgan yillar 
davomida bu parametrni T
S
=135 K qadar “siljitishga” erishildi. Bosim ostida bu 
parametr hatto 160 K ga yetkazildi (HgBa
2
Ca
2
Cu
3
O
8-3
birikmasi) . Yangi o‘ta 
o‘tkazuvchan moddalardan foydalanishdagi asosiy muammo ularning noturg‘unligi 
hamda texnologik sifatining pastligidir. Shunga qaramasdan AQSHda tajriba ishlari 
uchun o‘ta o‘tkazuvchi kabellar loyihalashtirilmoqda. Yuqori temperaturali o‘ta 
o‘tkazuvchanlikning yagona nazariyasi to‘la yaratilmagan, lekin kuchli 
bog‘lanishni hisobga oluvchi BKSH (Bardina – Kuper – Shriffer) nazariyasi 

---

78
bugungi kunda o‘ta o‘tkazuvchanlikni toza metallar uchun yetarlicha yuqori 
saviyada tushuntirib beradi. 
 
3.
 
Yangi moddalar.
Bu bo‘limda qator fizikaviy xususiyatga ega 
bo‘lgan moddalar haqida, masalan, 

10 g/sm
3
zichlikka ega bo‘lgan metall 
vodorodi 100 – 300 K temperatura oralig‘ida o‘ta o‘tkazgichlar bo‘lishi mumkinligi 
haqida fikr yuritiladi. Bunday moddalarni olish uchun esa 1-2 Mbar bosim kerak 
bo‘ladi. Bunday sharoitlarni yaratish uchun olmos o‘ramlaridan foydalanish taxmin 
qilinmoqda. 
 
4.
 
Qattiq jism fizikasi. 
Bu bo‘limda birinchi navbatda elektron-teshik 
(eksiton) li yarimo‘tkazgichli suyuqliklarni yaratishga e’tibor qaratilgan. Hozirgi 
metall tarzidagi eksitonli suyuqlikni olish uchun germaniy va kremniy kvazi bir 
o‘lchamli kristallari o‘stirilmoqda.