Microsoft Word O'quv qo'llanma

 
8.
 
Moddalarning o‘ta kuchli magnit maydonlaridagi holati. 
Bunday 
maydonlarda atomlarning elektron qobiqlari “igna” kabi cho‘zilib, Fe
2
tipdagi 
molekulani hosil qilishi mumkin. Eksitonlar uchun kuchlanganligi 

30 Tl bo‘lgan 
maydon o‘ta kuchli hisoblanib, hozirgi kunda bu maydon kuchlanganligiga 
eksperimentatorlar tomonidan erishilgan. Bu esa “Eksiton» moddalarni o‘rganishga 
imkon beradi. Astrofizikada o‘ta kuchli maydonlar neytronli yulduzlarda, 
pulsarning nurlanishida paydo bo‘ladi deb qaraladi va bu hodisalarni o‘rganish ham 
intensiv tarzda olib borilmoqda. 
 
9.
 
Razerlar, grazerlar va o‘ta quvvatli lazerlar. 
Bu sohada yechimi 
optik kvant generatorlar imkoniyatining parvozlanib ketishiga olib keluvchi 
ko‘pgina texnik muammolar mavjud. Bulardan eng asosiysi – nur quvvatining 
keskin oshirilishi va lazerlar impulslari davomiyligining qisqartilishidir (

10
14
Vt, 

10
-13
s) . Shuningdek, lazerlar kogerentligi va chastotalar turg‘unligini oshirish 
muammosi hal qilinishi lozim. Qisqa to‘lqinli diapozonlar – uzoq ultrabinafsha, 
rentgen va 

- diapozonlar o‘zlashtirilishi kerak. Hozirgi kunda 
2


10
-8
sm
2
chegaraviy fokusirovkada lazer impulsining 

10
22
Vt/sm
2
quvvat zichligiga 
erishilgan, tez orada 

10
22
Vt/sm
2
quvvat zichligi olinishi mumkin. Agar 
qachonlardir 10
26

10
27
Vt/sm
2
quvvat zichligiga erishilsa, bunday nurlanish 
asosida vakuumda elektron-pozitron juftining tug‘ilishini kuzatish imkoni 
mavjuddir. 
 
Razerlar yaratish imkoniyati tezlatgichlardagi juda zich relyativistik 
elektronlar rentgen nurlanishining kuchaytirilishi bilan bog‘liq. Grazer yadrodagi 
neytronli Myassbauer o‘tishlariga asoslanishi mumkin bo‘lsada, jarayonni 
topishning boshqa yo‘llari ham axtarilmoqda. Razerlar va grazerlarni yaratish 
“yomon oqibat”larni hosil qilishni inkor etmaslik kerak. Biroq yangi g‘oyalar va 
kashfiyotlarning amalga oshishi muammolarning hal qilinishini yengillashtiradi.

---

80