Microsoft Word O'quv qo'llanma

 
13.
 
Kuchsiz va elektromagnit ta’sirlashuvlarining yagona nazariyasi. 
Elektr kuchsiz ta’sirlashuvlar yagona nazariyasining ma’nosi elektronlar, 
protonlar, neytrino o‘rtasidagi o‘zaro ta’sirlashuvlarni tashuvchi agentlarning 
mavjudligidadir. Bu zarrachalar W bozonlar deb ataladi va bu zarrachalar nazariy 
jihatdan XX asrning 70 – yillarida bashorat qilingan bo‘lib, 1983 yilda SERN 
tezlatkichida tajribada topildi. Bu yerda asosiy yechilmagan masala zarrachalar 
massalarning spektrini ko‘rish, ularning massa va spinlarini avvaldan aytib berish, 
leptonlar sonini aniqlash, gepotetik zarrachalar – taxionlar, xiggs skalyar 
bozonlarining mavjudligini isbotlash edi. 2018 yilda bu masalaning yechimi 
topildi, bu yuksak ish uchun Artur Eshkin (Arthur Ashkin) , Jerar Muru (Gérard 
Mourou) va Donna Striklend (Donna Strickland) lar Nobel mukofoti oldilar.
 
14.
 
 Buyuk birlashtirish va superbirlashtirish. 
Elektr kuchsiz hamda 
kuchli o‘zaro ta’sirlashuvlarning yagona nazariyasi (buyuk birlashtirish) endigina 
ko‘rilmoqda. U barcha zarrachalar: fermionlar, bozonlar, skalyar zarrachalarni 
birlashtirishi zarur. Bu g‘oyalarning tasdiqlanishi, masalan, proton emirilish 
(



e
p
0

) ni kuzatish bu birlashtirishning tantanasi bo‘lur edi. Biroq, bunday 
yemirilish hozirgacha qayd qilinmagan. Buyuk birlashtirishdan keyingi bosqich 
aytib o‘tilgan uchala ta’sirlashuvlarni gravitatsion maydon bilan bog‘lovchi 
superbirlashtirishdir. Bu nazariyani yaratish jarayoni uzoq davom etishi mumkin. 
 
15.
 
 Fundamental uzunlik. 
Hozirda fundamental uzunlik deb Plank 
uzunligi (yoki gravitatsion uzunlik) l
g
=10
-33
sm olinadi. U Plank vaqti bilan 
F
g

10
-44
s birgalikda fazo kvantini hosil qiladi. Bu kattalikni aniqlash kelajak 
tortishish kvant nazariyasining vazifasiga kiradi.