www.ziyouz.com kutubxonasi
123
— Sen xafa bo‘lishga arziydigan odammassan, — dedi Omonullo zardali piching bilan.
— Xo‘p, hisob, — biru-bir. Arazlagan — o‘g‘ri, — Safar shunday deb kaftini uzatdi.
Omonullo ruhsiz holda shapati urib qo‘ydi-da:
— Opam kasal ekanlar, — dedi. — Ertalab kirib o‘tamiz.
— Bo‘pti, — dedi Safar jonlanib. — Zo‘r kabobning o‘g‘il bolasi mendan.
— Kabob yemasalar kerak. Reanimatsiyada ekanlar.
— O‘zlari yemasalar do‘xtirlar yeyishadi. Do‘xtirlarning tomog‘ini yog‘lab tursang,
yaxshiroq qarashadi. O‘zingdan ibrat olmaysanmi? Do‘xtir nimayu milisa nima? Milisani
moylamasang — qamoqqa jo‘natadi, do‘xtirni moylamasang, undan ham battar — narigi
dunyoga jo‘natadi. — Aytgan gapi Safarning o‘ziga xush yoqib, huzurlanib kuldi. —
Gapim yoqmasa ham ko‘ngil uchun salgina tirjayib qo‘y, hey «kayfitang».
Yo‘lning qolgan qismi Safarning mazali-mazasiz, yoqimli-yoqimsiz hazillari bilan bosib
o‘tildi. «Gap» deb atalmish ziyofatga barvaqtroq borib qolishgan ekan, Safar maqtagan
pivoning «dodoxo‘jasi»ni ichib rohatlanib o‘tirishdi. Uy egasi paytdan foydalanib, o‘zini
qiziqtirgan siyosiy masalalarni oydinlashtirish maqsadida Omonulloni gapga soldi:
— «Vremya»ni ko‘rdingmi, Berlin devorlarini yiqitishibdi-ya! — dedi ajablangansimon.
— Men bultur boruvdim o‘sha yerga. Zo‘r do‘konlari bor edi. Ular ham ketganmikin?
Omonullo darrov javob bermadi. Pivoni simirib unga qarab oldi. Berlin devorlarining
yiqilishidan, yarim asrdan ziyodroq ayri-ayri yashagan xalqning qo‘shilishidan dunyo
nima tashvishda-yu, nima quvonchda? Buning g‘ami esa devorga yaqin yerdagi mayda
do‘konlarda.
— Devorni nimaga buzishyapti, bilasanmi o‘zing?— dedi Omonullo g‘ashlangan tarzda.
— G‘ish-pishi kerak bo‘lib qolgandir yo paxsa devor ekanmi? — dedi Safar qitmirlik
bilan.
— Sen jim tur, — dedi uy egasi uni jerkib, keyin Omonulloga qarab yelka qisdi: —
shunga hayronman. Tuppa-tuzuk baland devorlar edi.
— Kallani ishlat: o‘sha yerda ko‘rgan do‘konlaring kichiklik qilib qolibdi. Devorni buzib
o‘rniga katta do‘konlar qurishadi. Ikkita eshigi bo‘ladi. Bir tomondan g‘arbiy berlinliklar
kiradi, ikkinchisidan sharqliklar.
— Gapni ham ezvorasan-da, a? Vey, milisa bo‘lmasam ham u-buga aqlim yetadi.
G‘arbiy Berlinni uzoqdan bo‘lsa ham ko‘rganman. U yoqda zo‘r «importniy» mollar
bo‘larkan. Ana endi boradigan bo‘ldi Berlinga.
Ulfatlar birin-sirin kelishib, «Berlin devori» masalasi surildi. Buning o‘rniga «besh yuz
kun» deb nom olgan iqtisodiy reja muhokama qilinib, bu reja eski shahardagi go‘sht
bozori talablariga javob berolmagani uchun inkor etilgach, somsalarni yeb, sho‘rvalarni
ichishdi-yu:
— Qani, ko‘mirxonaga o‘tdik,— degan taklif bilan dasturxondan picha uzoqlashib, uy
burchagida davra qu-rishdi.
«Ko‘mirxona» — qimor o‘ynaladigan joy. Bir-biriga ahil, bir-biridan jonini
ayamaydigan do‘stlar besh-o‘n tiyin tikishdan boshlab so‘mlarga o‘tadilar.
«Ko‘mirxona»da faoliyat boshlamay turib bir-birlarining hatto necha yuz so‘mlik
qarzlaridan kechib yuboradigan mard, mehribonlar qimorda o‘n-yigirma ti-yin ustida
so‘kishib, yoqa bo‘g‘ishib ketadilar. «Gap»ga kechikibroq kelgan do‘stlariga «qalay,
yaxshimisan?» deb, o‘tirgan yerlarida qo‘l uzatib qo‘ya qoladilar. «Bola-chaqa
yaxshimi?» deb hol-ahvol so‘rashga fursatlari ham, farosatlari ham yetmaydi. Omonullo
qartaga usta bo‘lgani uchun «ko‘mirxona»dan umrbod badarg‘a qilingan. Qaysidir yili
Omonullo Moskvaga borganida to‘rtta bir xil ko‘rinishdagi qarta to‘plami olib kelib, har
bir to‘plamdagi «tuz»larni aralashtirib tashladi. O‘ttiz oltita qartada to‘rtta o‘rniga o‘n
oltita «tuz» mavjudligini «ko‘mirxona»dagilar keyinroq bilib qolishdi. Mana shu hazil
Murdalar gapirmaydilar (qissa). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |