Microsoft Word kr bankir ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
183
миллий иқтисодиётимизнинг ҳозирги босқичида омонат банклари пулларнинг боши берк кўчаси 
бўлиб қолган; шахсий омонатлар — яхши нарса, аммо бундай омонатлар кўпайиб кетаверса, 
албатта, яхши бўлиши шарт бўлмай қолади; омонатларнинг мунтазам ўсиши аслида 
иқтисодиётнинг табиий ривожланишини қийинлаштиради; шундай қилиб, омонат банкларининг 
босқинчилик талаблари жамият манфаатига зиддир. 
Моллетт бироз ўйланиб қолди, сўнг стаканни кўтарди. 
— Мен силтаб ташламоқчи эмасман, — деди у музли вискига қараб, — аммо сиз айтган 
гаплардан биронтасини шов-шувли янгилик деб атай олмасдим. 
— Биламан, — унга қўшилди Палмер, — бироқ матбуот учун бошқа ҳеч нарса айтолмайман. 
Моллетт хўрсинди. 
— Унда, келинг, норасмий гаплашайлик. Агар мен арзийдиган бир нарса кўра олсам, биз 
буни бошқатдан ёзиб чиқамиз-да, расмий тус берамиз. Майлими? 
— Ҳар ҳолда, бир синаб кўрсак ёмон бўлмасди. 
Моллетт бош ирғади-да, Виржинияга қаради: 
— Банкир учун ёмон эмас. — Ўша-ўша ширин жилмайганча у яна Палмер томонга ўгирилди. 
— Матбуот учун эмас. Ҳозиргина баён этган бўлмағур гапларингиздан ҳеч бўлмаса биттасига 
ўзингиз ишонасизми? 
Палмер кинояли жилмайди: 
— Матбуот учун эмас, “бўлмағур” — бу топиб айтилган сўз эмас. Бу ерда “заҳарлаш” сўзи 
кўпроқ мос келади. Бироқ — ҳамон матбуот учун эмас — мен айтган нарсалар иқтисодий сиёсат 
ясаладиган Вашингтонда ва бошқа олий доираларда муқаддас ҳақиқат саналади. 
— Банкир бўлишингиз ўлароқ сиз шахсий кредитни чексиз равишда кенгайтиришга қандай 
қарайсиз? 
— Уни инкор этиш учун банкир бўлмоқ мутлақо шарт эмас, — жавоб берди Палмер. — Ўз 
мамлакатининг фаровонлигини қадрловчи ҳар қандай одам бунинг телбалик эканини билади. 
Бошқа томондан, бу одам шуни ҳам биладики, — қўшимча қилди у, — кредитни қисиб қўйиб, 
биз шундай иқтисодий исканжа ичига кириб қоламизки, бунинг олдида 1929 йилги бўҳрон 
секин чалинувчи вальсга ўхшаб қолади. Жуда-жуда кеч бўлади. Йўлбарсни думидан тутдингми, 
энди уни қўйиб юбориб бўлмайди. 
— Жуда яхши, — деди Моллетт. — Иқтибос келтирсам майлими? 
— Арзимайди. 
— Йўлбарснинг думи борасидаги таърифни ҳар ким ҳар хил тушуниши мумкин, — давом этди 
репортёр. — Масалан, Таммани йўлбарси1 олдида рақс тушадиган банкка нисбатан. Ҳатто 
воситачи сифатидаги Мак Бернсга эга бўлиб туриб ҳам. 
Палмер қошини чимирди: 
— “Рақс тушадиган” иборасини аниқроқ изоҳлаб бера олмайсизми? 
— Уни қайтиб олдим. Келинг, бошқача айтайлик — Таммани таъсиридан ўз иқтисодий 
мақсадларида фойдаланадиган банк. 
— Бу ҳақда мистер Бэркхардтдан сўрашингизга тўғри келмасмикан деб қўрқаман. Мак Бернс 
менинг саҳнада пайдо бўлишимдан анча олдин ёллаб олинган. 
— Агар мен Бэркхардтдан илтимос қилгудек бўлсам, — эътироз билдирди Моллетт, — у 
менга ўшқириб бериши тайин. Мен сиздан сўраётганим сабаби шундаки, сиз соғлом фикрли 
одамга ўхшаяпсиз. Сиз банкирнинг замонавий намунасини ўзингизда намоён қилгансиз, — 
қўшиб қўйди у Виржинияга кўз қисиб, — ҳамкорлик қилишга ҳозиру нозирсиз ва умуман олий 
даражадаги заковат соҳибисиз. 
— Мақтов сўзларингиз мақоладан бошқа сиз учун ҳамма нарса қилиб бера олади, — жавоб 
берди Палмер. — Яна ўшандай матбуот учун эмас — мен Бернс ва Таммани билан алоқани 
мерос қилиб олганман. Бунда қандайдир мантиқ бор. ЮБТК сизнинг саволларингизга ўхшаган 
саволларга ўрин қолдирмайдиган қилиб иш кўрмоғи лозим, холос. 

---

Банкир (роман). Лесли Уоллер