Microsoft Word kiprikda qolgan tong ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
9
Хотинлар келиб «Апа»ни судрагандек қилиб олиб кетишди... 
Қайтиб ичкарига кирдим. Базм авжида. Орқама-орқа кирган мезбон қўлини кўксига қўйиб, 
«Хуш кўрдик, азиз меҳмонлар», деб илжайди. 
(Бўлиб ўтган кўнгилсиз воқеадан эл олдида хижолат чекмасинлар, деб қишлоқ ҳамда уй 
эгасининг номини пича ўзгартириб кўйдим.) 
Муаллимлар ҳам бирин-кетин кириб кела бошлашди. 
— Яхши ётиб турдингларми, аммо биз роса маза қилдик. Таваккалжоннинг қўшиқларидан 
сел бўлиб окдик. 
Ухлаётганимда шамол каердандир Таваккалнинг овозини элас-элас олиб келаётган эди. 
Ўша тўйга борган муаллим тассуротларини оқизмай-томизмай гапира бошлади: 
— Эсингларда борми, «Янги матчо» тепасида самолёт тоққа урилиб қулаганди. Ўшанда 
«Найманбўстон»лик бир отахоннинг қизи билан куёви ҳам ҳалок бўлганди. Уларнинг тоғ 
орасида музлаб қолган жасадини лўм билан кўчириб, вертолетда олиб келишганди. Улардан уч 
яшар ўғил бола етим қолган экан. Боланинг бўйи чўзилиб, овози дўриллаб қопти ҳамки, 
чолнинг қўли қисқалик қилиб, ҳалигача суннат килдиролмаган экан. Ижроқўм бобонинг ўзи 
бош бўлиб тўй бошлаб юборибди. Таваккал Қодировни тўйга чақиртирипти. 
Бир тўй бўлди, бунақа тўйни ҳали кўрмаган эдим. Бозорқўмлар, бензинчилар, бош 
ошпазлар, қассоблар, кабобпазлар — бир томонда колхоз кассирлари, совхоз бухгалтерлари, 
омборчилари — бир томонда. Ана пул қистиришу мана пул қистириш. Ҳофизнинг олдига 
нонсават қўйдилар. Кетма-кет саватга пул ташлаб туришибди. 
Таваккал ўн бешта ашулани кетма-кет тўхтамай айтиб, рубобини микрофончи шеригига 
берди-да, саватдаги пулларни тўй эгасининг этагига тўкди. 
— Мана шу пуллар сизга менинг тўянам, отахон. Рози бўлсангиз, битта ўн сўмликни ният 
қилиб оламан. Мен ҳам сизнинг ёшингизга етай... 
Чол йиғлаб юборди. Кўзи тўла ёш билан: «Бола-чақангнинг роҳатини кўр, мартабанг 
бундан ҳам улуғ бўлсин», деб дуо килди. 
Таваккалнинг 6у одатини мен ҳам билардим. Бечораҳол одамларнинг амал-тақал қилиб 
ўтказаётган тўйларида хизмат қилиб, тушган пулларни олиб кетмай тўй эгасига ташлаб 
кетишидан хабарим бор эди. 
Атиги йигирма тўрт соат, яъни бир кеча-кундузда ўзи ҳам, такдири ҳам, қиёфаси ҳам бир-
бирига ўхшамаган, «Дунёйи 6о умид» деб чумолидек меҳнат қилса ҳам косаси оқармаган — 
омади келмай такдирга тан бериб яшаётган бечораларни, иккинчи томонда иши юришиб ўзини 
йўқотган, дунёни пул ушлаб турипти деб жиндек амали бор одам олдида эмаклаб юришга 
тайёр пасткашларни ҳам кўрдик. 
Шу бир кеча-кундузда, яъни йигирма тўрт соат мобайнида бири шодликка тўла, бири ғам-
андуҳга ботган воқеаларнинг шохиди бўлдик. 
Қани эди уйда ўтириб, қаламни сўриб, воқеаларни ҳам, одамларни ҳам тўқиб чиқазадиган 
ёзувчиларимиз юрт кезса, хилма-хил тақдирли кишиларга рўбарў келса, деҳқоннинг далада 
ҳазон ёқиб қайнатган тутун иси келадиган қумғон чойидан ҳўплаб суҳбат қурса, балки ўзи ҳам 
енгил тортармиди, ёзганлари ишонарли чиқармиди, деб ўйлайман. 
Бир кеча-кундуз. Атиги йигирма тўрт соат. 
Соф, ҳар қандай сунъийликни бағрига сиғдирмаган умримнинг унутилмас яхлит бир 
парчаси, бир кеча-кундуз, сенга таъзимлар қиламан! 
Юрган дарё, ўтирган бўйра, дейдилар. 
Анвар Эшонов «Колхозлар тарихи институти»дан Қува колхозининг раиси Шербўтаевга хат 
олиб келган экан. Раис билан учрашиш учун «Бекат»га кетар экан, «Бугун келолмасам хавотир 
олманглар, эрталаб етиб келаман», деди. 
Мусажон Шербўтаев республикада таниқли одам. Унинг колхози илғор хўжаликлар катори 
қурултойлар-да, пленумларда тилга олинарди. Ўзи ҳам жуда дилбар, суҳбати ширин инсон. 

---

Киприкда қолган тонг (қисса). Саид Аҳмад