Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

bilan bog‘liq (ko‘llar, ko‘priklar, tog‘lar, shaharlar) afsona va 
rivoyatlarda uning nomi ko‘plab o‘rganildi. (Xatto uning nomi ikki 
bor Qur’oni Karimda ham uchraydi).  19-asrdan boshlangan G‘arb 
hukmronligi tarixchi va siyosatchilar tomonidan, so‘ngra ommaviy 
axborotni targ‘ib qiluvchi mashhur kino rejissor Oliver Stoun 
tomonidan suratga olingan film tufayli Eron va Markaziy Osiyo 
aholisi ham Iskandarni G‘arbiy Yevropadan kelgan buyuk fotix deb 
e’tirof etilishiga olib keldi, vaholanki u tuzgan imperiya Kir davlati 
tuzib bo‘lgan edi. U bosib olgan hududlarning birortasi G‘arbiy 
Yevropa bilan o‘sh davrda aloqa qilmagan. G‘arbiy Yevropaning 
ko‘pgina maktablarida uning tarixi o‘qitilmaydi. Ammo buyuk 
imperiya asoschisi deb e’tirof etiladi.  
Qizig‘i shundaki, fransuz arxeologlarining qarashlari, rus 
arxeologlarining  (revoluysiyachi) qarashlari bilan o‘xshash o‘zlarini 
uchinchi Rim Vizantiyaning davlatchisi hisoblovchi olimlar issiq 
dengizlarni qidirayotgan imperiya ildizlarini klassik qadriyatlarini 
qidirdi va o‘z atrofida uni to‘pladi. Qora dengiz va Markaziy Osiyo 
mintaqalaridagi arxeologik izlanishlardagi sovet arxeologlari ham 
katta rol o‘ynadi. Ular bu mintaqada Mark g‘oyalaridan kelib chiqib 
qadimiyatdan ko‘ra o‘rta asrlar muhumroq bo‘lgan degan g‘oyani 
ilgari surdilar. XX asrning  60-70 yillarida fransuz va sovet 
arxeologlari Afg‘onistondagi ekspeditsiyalar davrida yaqinlashishdi 
va o‘zaro ekspeditsiyalar natijalarini konferensiyalarda e’lin ham 
qilishdi. Qarashlardagi o‘xshashliklarga qaramay sovet arxeologlari 
Markaziy Osiyoning maxsus o‘ziga xoslikka ega degan g‘oyani ilgari 
surganlar. Buning asosiy sababi sobiq ittifoqda tarixiy evolutsiya 
sinflar orasidagi ziddiyatlar natijasida yuzaga keladi tashqi faktorlar 
tufayli emas degan fikr hukmron edi. Madaniyatlarning uzviy 
bog‘liqligi to‘liq faktorlar ta’siri bo‘lgani bilan bu mintaqadagi tarixiy 
jarayonlar loqal xarakatlarga ega degan qarash ustuvor bo‘lgan. 

---

 
 
34
Ikkinchidan rus Turkistonning tugatilishi va uning o‘rnida 1924-1936