Microsoft Word haq hamisha golib ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
2
o‘rtasidagi qatnov yo‘liga musofirxonalar, Islom yetib borgan joylarga ko‘plab masjidlar 
tiklatdi. Makkadagi Masjidul-Haromni va Madinadagi Masjidul-Nabaviyni kengaytirdi. 
Shunday insonning holi hayotda nihoyatda kamtar, kamsuqum, oddiy bo‘lganliklari 
haqida juda ko‘p rivoyatlar bor. Islom olamini boylik va shuhratga ko‘mib tashlagan 
xalifa berilgan ozgina maoshga qanoat qilar, kiyimida bir qancha yamoq bilan yurar, 
vafot etganida anchagina qarzi bor edi. 
Abdulloh ibn Mas’ud (r.a.) shunday deganlar: «Umarning ilmini tarozuning bir 
pallasiga qo‘yib, butun Arabistondagilarning ilmini boshqa bir pallasiga qo‘yganda, 
Umarning ilmi qo‘yilgan tarozu pallasi og‘ir kelardi. U kishi Allohni eng yaxshi tanigan, 
Alloh kitobini eng yaxshi tushunib anglagan va dinni ham nihoyatda chuqur 
tushunadigan bir odam edi». Payg‘ambar alayhissalom esa: «Ko‘kda Umarni hurmat 
qilmagan farishta yo‘q, yerda undan hayiqmagan shayton yo‘q», deganlar. 
Ushbu kitob Islom olamida «Mo‘minlar amiri», «Haqni botildan ajratuvchi», «Odil 
xalifa» kabi nomlar bilan mashhur bo‘lgan Umar ibn Xattob (r.a.) haqida hikoya qiladi. 
Kitobxonni Suriya, Eron, Mag‘rib, Misr kabi katta o‘lkalarning fathiga bosh bo‘lgan ulug‘ 
fotih, Rasuli akramning (s.a.v.) ishlarini davom ettirgan sodiq safdosh, jannatga kirishi 
bashorat qilingan o‘n sahobiyning biri, to‘g‘ri yo‘ldagi to‘rt xalifaning ikkinchisi bo‘lmish 
hazrati Umarning (r.a.) hayoti va faoliyatidan lavhalar bilan tanishtiradi. Islomiy idora 
yuritishda va madaniy sohada ulkan islohotlar uyushtirgan, musulmonlar uchun taqvim 
va hijriy sana yuritishni joriy etgan, xalifalik paytida favqulodda adolat bilan ish tutgan 
sahobiyning ibrati bilan o‘quvchilarni tanishtiradi. 
 
 
JAHOLAT ZAMONI 
Sahrodagi voqea 
Kechga borib havo aynidi. Osmonni bir zumda chang-to‘zon qopladi. Kun bo‘yi olov 
selini yog‘dirgan quyosh ham jamolini berkitib oldi. Garmsel issig‘ini yuzlarga urib turgan 
shamol yanada kuchaydi. Uchib yurgan qumlar og‘iz, ko‘zlarga kirar, tishlar orasida 
g‘ijirlar edi. Kechgacha yo‘l yurib holdan toygan, tashnalikdan og‘zi ko‘pikka to‘lib, 
tumshug‘iga ko‘pirib chiqqan tuyalar sarbonning buyruqlariga ham bo‘ysunmay qo‘ydi. 
Savdogarlarning karvonni to‘xtatib, shu yerda manzil qurishdan o‘zga chorasi 
qolmagandi. Makkadan o‘n chaqirim berida, issiq shamol uvillab yotgan sahroda tunab 
qolish Umarga juda alam qilayotgandi. Ayniqsa, bir oy o‘zga yurtlarda sarson-
sargardonlikdan keyin, shomlik savdogarlar bilan qizg‘in talashib-tortishuvlardan keyin, 
safar mashaqqat-azoblaridan charchagan vujudlar orom, farog‘at, taskin istab turgan bir 
paytda bu majburiy qo‘nish hammaga ham malol kelayotgandi. 
Shu payt tuyalardan biri yoshgina tuyakashga bo‘ysunmay, karvondan chetga chiqdi-
da, lo‘killab qocha boshladi. Bir necha kishi tuya ortidan yugurib ketdi. Sababi unga 
nodir buyumlar yuklangan bo‘lib, savdogarlar tuyaning beboshligidan sarosimaga tushib 
qolishgandi.
Yarim soatlardan keyin tuyakash bola sarkashni sudrab keldi. Umar tutog‘ib 
ketganidan, hech narsa so‘ramadi. Tuyakashni qamchi ila yuz-ko‘zi demay, savalab 
ketdi. Tuya ortidan chopaverib, shundoq ham holdan toygan bola yerga yuztuban 
yig‘ildi. Yuz-ko‘zi qonga belandi, qumga aralashib loyga aylandi. Umarning jahli shunda 
ham pasaymagan, G’azabi so‘nmagan edi. Agar sheriklari o‘z vaqtida to‘xtatib 
qolishmaganida, u bolani kaltaklab o‘ldirib qo‘yishi hech gap emas edi. 

---

Haq hamisha g’olib (Umar al-Foruq). Ahmad Muhammad