www.ziyouz.com
kutubxonasi
26
qanchadan-qancha. Shunday ekan, u bilan suhbatlashishga oshiqsa, buning sira ham
ajablanadigan joyi yo‘q.
Zirg‘omning ehtiroslari ham Jahonnikidan kam emasdi. Qay yo‘l bilan shu ulug‘ orzusiga
yetish mumkinligi ustida boshi qotib turgan bir paytda, hokim Jahonni chaqirib:
— Xizmatchi Mehtarga ayt, Zirg‘omni qasrga joylab, hamma zarur narsani muhayyo
qilib, keyin mening huzurimga kelsin, kohin kelguncha u bilan gaplashib oladigan ozgina
gapim bor, — dedi.
Jahon otasining buyrug‘ini bajarish uchun chiqib ketayotganda Zirg‘om undan burunroq
u o‘tadigan maxsus zalga chiqib turdi.
Vardon hokim saroyidan chiqib ketayotganda bayram libosidagi juda ko‘p kishilar saroy
eshigi oldida tuhfalar ko‘tarib turganini ko‘rdi. Ular hokim huzuriga kirish uchun ruxsat
kutib turishgandi. Vardonning chiqib kelayotganini ko‘rib, nega shoshilayotganini so‘ray
boshlashdi. Ba’zilari undan hokimning kayfiyatini so‘radi. Lekin Vardon ularga javob
qaytarmay, yugurganicha ko‘chaga chiqdi. Ko‘cha esa bayram taraddudida, qo‘llarida
ho‘l meva va qant-qurs ko‘targan, bir-birlarini muborakbod qilishayotgan kishilar bilan
gavjum edi. Vardon bularning hech biriga alahsimay, yo‘lida davom etib, otashxonaga
yaqinlashdi. Uning qo‘rg‘oni tepasida bayroqlar hilpirar, atrofida esa otashxona
xizmatchilari yashaydigan o‘nlab hujralar ko‘zga tashlanardi. Otashxonaning anvoyi
gullar bilan bezatilgan eshigi oldida liq-liq odam. Vardon o‘zini bu yerda ziyoratga kelgan
otashparast qilib ko‘rsatib, to‘g‘ri otashxona hovlisiga kiradi. Hovli sahniga boshdan-
oyoq ipakli matolar to‘shalgan, tevarak-atrofda ravoqlar bo‘lib, ular zarrin pardalar bilan
o‘ralgan, ba’zilari esa qimmatbaho toshlar bilan bezatilgandi.
Vardon hovlidan yurib, ibodat qilinadigan joyga yetib bordi. Ibodatxona to‘rt burchak
bo‘lib, o‘rtasida yopiq bir bino, bu binoning ichida esa eshik o‘rnida ochiq joyi bo‘lib,
unga besh zina bilan chiqilardi. Hovli devorining atrofi cho‘nqirlik, unda olov yondirilib,
xushbo‘y giyohlar tutatib qo‘yilgan. Uning tutuni tevarak-tarofga yoyilmoqda. Qubbaning
burchaklaridagi yuzlab o‘tdonlardan qo‘rg‘on tepasiga tutun ko‘tarilib turardi. Hovlining
ba’zi bir tomonlarida doira shaklidagi idishlar og‘zidan alanga ko‘tarilmoqda. Ibodatxona
tevaragida tizilgan kishilar ba’zisi o‘tirgan, ba’zisi esa tik turgan holda o‘tga topinishar,
ibodat qishilardi.
To‘rda tik turgan bir kishini ko‘rgan Vardon kohin shu bo‘lsa kerak, deb yoniga
borayotganda boshiga uzun uchli qalpoq kiygan kishi yo‘lini to‘sdi. U kishini ibodatxona
xizmatchilaridan biri, deb tushundi Vardon. Unga qarab: «Menga janob kohin kerak edi,
o‘sha yuqorida turgan kishi qohin emasmilar?» — deb so‘radi. Xizmatchi: «Yo‘q, u emas,
kohin hozir bandlar», — dedi.
— O‘zlari qaerdalar? — so‘radi Vardon.
— Nima ishing bor edi? Ibodat qilmoqchi bo‘lsang, yoki tabarruk o‘tdan olmoqchi
bo‘lsang, mana bu o‘tdonda o‘t, borib topinaver! — dedi xizmatchi...
— Yo‘q, kohinning o‘zlarida ishim bor edi.
Shundan keyin xizmatchi teskari burilib:
— Ibodat tamom bo‘lgandan so‘ngina u kishini uchratishing mumkin, — dedi.
Vardon uni to‘xtatdi:
— Xafa bo‘lmang, janob, men musofirman. Kecha Qo‘qondan keldim, eshitishimcha,
sizlar musofirlarni hurmatlar ekansizlar.
Xizmatchi xijolat tortib unga qaradi:
— Sen ibodatga yoki o‘t olishga kelmaganmisan? Mana, oldingda muqaddas olov yonib
turibdi. Istaganingcha olaver.
Vardon yana:
Farg‘ona kelini (roman). Jo'rjiy Zaydon
Do'stlaringiz bilan baham: |