Microsoft Word Dico Fr-Uz doc

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

EXPRÈS

 

EXTINCTEUR

 

 

 

220 

qilish;  tushuntirib  berish;  3.  mus  tema;  musiqa  asarining  asosiy  ohangi;  4. 

joylashish,  joylashtirish;  qaratib  o‘rnatish;  exposition  au  nord  shimolga 

qaratib  o‘rnatish,  joylashtirish;  5.  photo  suratga  olishda  fotoplyonkaga 

ma’lum vaqt nur tushirish; 6. phys nurlantirish, nur berish. 

exprès

1

,  esse

 I. adj 1. qattiq;  jiddiy, qat’iy;  aniq; un ordre  exprès jiddiy 

buyruq;  une  défense  expresse  nihoyatda  qattiq  mudofaa;  2.  shoshilinch, 

oshig‘ ich,  kechiktirib  bo‘lmaydigan,  zud  zarur,  zud;  une  lettre  expresse 

shoshilinch xat; II. nm chopar. 

exprès

2

 adv ataylab, qasddan; faire exprès ataylab qilmoq. 

express

  I.  adj  un  train  express  tez  yurar  poyezd;  II.  nm  ekspress,  tez 

yurar poyezd; prendre l’express tez yurar poyezdga o‘ tirmoq. 

expressément

  adv  1.  qat’iyan,  qat’iy  ravishda,  qattiq,  qat’ iy;  il  est 

expressément défendu de fumer; chekish  qat’iyan man  etiladi;  2. ataylab, 

qasddan. 

expressif,  ive

  adj  ifodali,  jonli,  ma’noli,  ma’nodor;  un  geste  expressif 

ma’nodor imo-ishora; le caractère expressif ma’nodorlik, ifodalilik, jonlilik. 

expression

  nf  1.  ifodalash;  bayon  qilish;  2.  ibora;  so‘z;  matal;  3.  tashqi 

ko‘rinishda,  ko‘zda,  yuzda  aks  etgan  belgi,  chehra;  4.  math  ifoda;  une 

expression  algébrique  algebraik  ifoda;  5.  ifodalilik,  jonlilik,  ma’nodorlik;  6. 

siqib suvni chiqarish. 

expressionnisme

 nm ekspressionizm (Yevropada: san’at va adabiyotda 

20-asrning  birinchi  yarmida  paydo  bo‘lgan  yo‘nalish;  bu  yo‘nalishning 

namoyandalari  san’atkorning  asosiy  vazifasi  insonning  ichki  dunyosini 

yoritishdan iborat, deb hisoblaydilar). 

expressionniste

  I.  adj  ekspressionizm  va  ekspressionizmga  oid, 

ekpressionistik,  ekspressionistik;  ekspressionist;  II.  n  ekspressionist, 

ekspressionizm tarafdori. 

exprimable

  adj  ifodalanadigan,  ifodalanishi,  ifodalash  mumkin;  un 

sentiment difficilement exprimable qiyin ifodalanadigan his-tuyg‘u. 

exprimer

1

  vt  1.  ifodalanmoq,  bayon  qilmoq,  tasvirlamoq  (ti l  vositasida), 

bildirmoq; exprimer sa douleur par des larmes hasratini ko‘z yoshlari bilan 

ifodalamoq; exprimer sa reconnaissance o‘z minnatdorchiligini ifodalamoq. 

exprimer

2

  I.  vt  siqib,  sitib  suvini  chiqarmoq;  II.  s’exprimer  vpr  1. 

gaplashmoq,  gapirishmoq,  o‘zaro,  bir-birini  tushunmoq;  il  n’arrive  pas  à 

s’exprimer  dans  cette  langue  u  bu  tilda  qiyinchilik  bilan  gaplashadi;  2. 

aytmoq,  gapirmoq;  fikrini ifoda  qilmoq; 3.  ifodalanmoq, ko‘rinmoq, namoyon 

bo‘lmoq; cela ne peut s’exprimer buni so‘z bilan ifodalash mumkin emas. 

expropriation

  nf  ekspropriatsiya  qilish  (ishlab  chiqarish  vositalaridan, 

mol-mulkidan, ilgarigi mavqedan mahrum qilish). 

exproprier

  vt  ekspropriatsiya  qilmoq,  egasidan  tortib  olmoq,  ishlab 

chiqarish  vositalaridan,  mol-mulkidan  mahrum  qilmoq,  olmoq,  davlat 

ixtiyoriga  o‘tkazmoq,  musodara  qilmoq;  exproprier  qqn  biror  kimsani  mol-

mulkini tortib olmoq, musodara qilmoq. 

expulser

  vt  1.  chiqarib  yubormoq,  haydab  chiqarmoq,  haydamoq,  -dan 

chiqarmoq,  badarg‘a,  surgun  qilmoq;  bo‘shatmoq  (ishdan)expulser  qqn  de 

son  pays  biror  kimsani  vatanidan  chiqarib  yubormoq;  2.  méd  expulser  un 

calcul buyrakdan tosh olmoq. 

expulsion

  nf  1.  chiqarib  yuborish;  haydab  chiqarish,  haydash,  o‘chirish, 

quvish,  bo‘shatish  (ishdan);  l’expulsion  d’un  étudiant  de  l’université 

talabani universitetdan haydash; l’expulsion d’un locataire ijarada turuvchi, 

o‘tiruvchini  uydan  ko‘chirish.  2.  méd  chiqarib  yuborish,  olib  tashlash; 

l’expulsion de calculs buyrak toshini olib tashlash. 

expurger

  vt  yoqmaydigan  joyini  o‘chirmoq,  o‘chirib,  chizib  tashlamoq; 

expurger  un  livre,  un  scénario  kitobda,  ssenariyadagi  yoqmaydigan 

joylarni o‘chirib tashlamoq. 

exquis,  ise

  adj  juda  yaxshi,  a’lo  darajadagi,  ajoyib,  g‘aroyib;  nazokatli, 

latofatli,  nozik,  nafis,  go‘zal,  zebo,  g‘oyat  yoqimli,  ko‘rkam,  dilbar;  un  mets 

exquis  tansiq  taom;  une  politesse  exquise  o‘ ta  xushfe’llik;  un  sourire 

exquis  nozik  tabassum;  une  femme  exquise  zebo  ayol;  il  fait  un  temps 

exquis  ob-havo  juda ham yaxshi; ajoyib;  c’est exquis! bu  juda  ajoyib,  juda 

soz! 

exsangue

 adj 1. qonsiz yoki qoni kam; bo‘zargan; un visage exsangue 

bo‘zargan; oddiy, siyqa, suyuq; une littérature exsangue siyqa adabiyot. 

exsuder

 vi 1. tomchilamoq,  tomchilab chiqib, oqib  turmoq, chiqmoq, sizib 

chiqmoq, sizmoq; 2. vt chiqarmoq; un arbre qui exsude de la résine yelim 

ajratib chiqarayotgan daraxt. 

extase

  nf  juda  qattiq  zavq,  shavq,  xursandlik;  tomber  en  extase  qoyil 

qolmoq,  juda xursand bo‘lmoq;  être en extase devant qqn biror kimsadan 

zavq olmoq, biror kimsaga mahliyo bo‘lmoq. 

extasier

 

(s’)

  vpr  zavqlanmoq,  ich-chidan  quvonmoq,  shodlanmoq, 

mahliyo  bo‘lmoq;  qoyil  qolmoq;  il  n’y  a  pas  de  quoi  s’extasier  qoyil 

qoladigan hech narsa yo‘q. 

extatique

  adj  mahliyo  bo‘lgan,  qoyil  qolgan,  zavq-shavqi  qo‘zg‘agan, 

zavq-shavqdan  mast  bo‘ lgan;  un  regard  extatique  zavq-shavqdan  mast 

bo‘lgan nigoh, shod bo‘lgan, shod-xurram, shod. 

extensibilité

 nf cho‘ziluvchanlik (qattiq jismlar haqida). 

extensible

  adj  cho‘ziluvchi,  cho‘ziladigan,  uzayadigan;  une  matière 

extensible cho‘ziluvchi material. 

extensif,  ive

  adj  1.  cho‘ziladigan,  uzayadigan;  une  force  extensive 

tortish kuchi; 2. des cultures extensives ekstensiv dehqonchilik. 

extension

  nf  1.  cho‘zish;  yoyish;  yoyilish;  l’extension  du  bras  qo‘lni 

cho‘zish,  yozish;  2.  qo‘ llash,  cho‘zilganlik,  uzunlik;  3.  kengayish;  yoyilish; 

o‘sish,  ravnaq;  l’extension  du  commerce  savdo-sotiqning  o‘sishi; 

l’extension  d’une  épidémie  epidemiyaning  yoyilishi;  l’extension  du  sens 

d’un mot so‘z ma’nosining kengayishi; par extension keng ma’noda. 

extenso

 

(in)

 loc adv to‘la, to‘liq suratda, batamom, tamoman. 

exténuant,  ante

  adj  charchatadigan,  juda  og‘ir,  mashaqqatli,  tinka-

madorini  quritadigan,  kuch-quvvatini  oladigan,  holdan  toydiradigan.  des 

efforts exténuants holdan toydiradigan harakat. 

exténuation

  nf  holdan  toyish,  tinka-madori  qurish,  qattiq  charchash; 

haddan tashqari charchagan. 

exténué, ée

 adj toliqqan, charchagan, tinkasi qurigan. 

exténuer

 I. vt 1. qattiq charchatmoq, kuch-quvvatni olmoq;  tinka-madorini 

quritmoq; holdan toydirmoq, behol, bemajol qilmoq; cette longue marche l’a 

exténué uzoq yurishdan  uning  tinka-madori  quridi. II. s’exténuer vpr qattiq 

charchamoq,  holdan  toymoq,  tinka-madori  qurimoq,  behol,  bemajol  bo‘lib 

qolmoq;  s’exténuer  au  travail  ishlab  qattiq  charchamoq,  ishdan  qattiq 

charchamoq; toliqmoq. 

extérieur,  eure

  I.  adj  1.  tashqi,  tashqaridagi,  chetdagi,  tashqarida 

joylashgan;  les  quartiers  extérieurs  chetdagi  kvartallar;  2.  tashqi;  xorijiy, 

chet; la cour extérieure tashqi hovli, la politique  extérieure  tashqi siyosat; 

le  commerce  extérieur  tashqi  savdo;  3.  tashqi  dunyodagi;  ob’yektiv 

borliqdagi;  la  réalité  extérieure  ob’yektiv  reallik.  II.  nm  1.  tashqi  ko‘rinish; 

tashqi; à l’extérieur de la ville shahardan  tashqarida; 2. chet mamlakat; les 

relations avec l’extérieur tashqi aloqalar; chet mamlakatlar bilan aloqalar. 

extérieurement

 adv tashqaridan  qaraganda, sirtdan ko‘rinishda, sirtdan, 

tashqaridan;  extérieurement,  la  maison  est  très  jolie  tashqaridan 

qaraganda uy juda chiroyli. 

extériorisation

 nf ko‘rsatish, namoyon qilish; oshkor qilish. 

extérioriser

 vt ko‘rsatmoq, namoyon qilmoq, oshkor qilmoq. 

extériorité

 nf tashqi xususiyat. 

exterminateur,  trice

  I.  adj  qiruvchi,  qiron  soluvchi,  qironli,  qirg‘in;  II.  n 

qiruvchi, mahv etuvchi. 

extermination

 nf qirish, qirib  tashlash, mahv etish; l’extermination d’un 

peuple bir xalqni qirib tashlash. 

exterminer

 vt 1. qirib  tashlamoq, yo‘q qilmoq, qirg‘in solmoq; exterminer 

l’ennemi dushmanni qirmoq;  exterminer le  mal yomonlikni yo‘q  qilmoq; 2. 

s’exterminer vt bir-birini qirmoq, bir-birini qirib bitirmoq. 

externe

  I.  adj  tashqi,  sirtqi,  tashqariga  qaragan;  la  face  externe  d’une 

paroi devorning  tashqi sathi; II. n 1.  ekstern (o‘zicha tayyorlanib, biror o‘quv 

yurtida  imtihon  topshiruvchi  shaxs);  internatda  yashamaydigan,  ammo 

darslarga qatnaydigan talaba; 2. méd kasalxonadagi talaba-praktikant. 

externat

  nm  1.  internatsiz  maktab;  2.  méd  medik-talabalar  uchun 

kasalxonadagi praktika, amaliyot. 

extincteur

 nm o‘t o‘chirgich, o‘t o‘chiradigan asbob.