Microsoft Word Dico Fr-Uz doc

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

EXHUMER

 

EXPIER

 

 

 

218 

olish;  l’exhumation  d’un  document  des  archives  arxiv  materiallaridan 

hujjat olish. 

exhumer

  vt  1.  murdani  go‘rdan  kovlab  olmoq;  exhumer  un  cercueil 

tobutni kovlab olmoq; 2. kovlab olmoq, kovlab topmoq, exhumer une statue 

antique  qadimgi  haykalni  kovlab  topmoq;  exhumer  les  ruines  d’une  cité 

disparue  yo‘q  bo‘lib  ketgan  shahar  qoldiqlarini  qazib  ochmoq;  3.  fig 

eslamoq, esga olmoq, yodiga keltirmoq; xotirlamoq. 

exigeant,  ante

  adj  talabchan,  talab  qiladigan;  un  patron  exigeant 

talabchan xo‘jayin. 

exigence

  nf  1.  talabchanlik;  2.  ehtiyoj,  talab;  3.  talab  (bajarilishi  lozim 

bo‘lgan  qoida,  tartib);  les  exigences  d’un  métier  kasb  uchun  zarur  tartib-

qoida; les exigences de la grammaire grammatik qoidalar. 

exiger

 vt 1. talab qilmoq; qattiq, qat’iy so‘ramoq; exiger le  silence  jimlik, 

jim  bo‘lishni  talab  qilmoq;  j’exige  que  ce  livre  soit  rendu  men  bu  kitob 

qaytarilishini  so‘rayman;  2.  muhtoj  bo‘lmoq,  ehtiyoj  sezmoq,  talab  qilmoq; 

cette plante exige beaucoup d’eau bu o‘simlik ko‘p suvga ehtiyoj sezadi. 

exigible

 adj kerak, lozim bo‘lgan; so‘ralayotgan, talab qilinayotgan. 

exigu,  uë

  adj  1.  kichik,  tor;  une  chambre  exiguë  tor  xona;  2.  kam, 

kamchil, taqchil, oz, kambag‘al; yetarli bo‘lmagan. 

exil

 nm 1. surgun, badarg‘a, quvg‘in; condamner à l’exil surgunga hukm 

qilmoq;  envoyer en exil surgun qilmoq, surgunga yubormoq partir  en exil 

surgunga  jo‘namoq;  vivre  en  exil  quvg‘ inda  yashamoq;  un  lien  d’exil 

surgun qilingan joy. 

exiler

  I.  vt  1.  surgun  qilmoq,  surgunga  yubormoq;  xilvat;  chekka  joyga 

qo‘ymoq;  j’ai  été  exilé  à  la  campagne  men  xilvat  qishloqda  yashadim;  II. 

s’exiler vpr 1. vatanni  tashlab ketmoq, vatanidan chiqib ketmoq;  2. xilvatda 

yashash uchun ketmoq. 

existant,  ante

  adj  bor,  mavjud  bo‘lgan;  amaldagi;  les  règlements 

existants amaldagi qoidalar. 

existence

 nf 1. mavjudlik, borlik; 2.  tirikchilik, hayot, yashash; hayot  tarzi; 

mener  une  existence  misérable  og‘ir  hayot  kechirmoq;  changer 

d’existence hayot tarzini o‘zgartirmoq. 

ex-libris

  nm  ekslibris  (kitob  ichiga  solib  qo‘yiladigan  va  kitob  egasining 

ismi sharifi yozilgan varaq). 

exode

 nm ommaviy qochish, ko‘chish, ommaviy emigratsiya; exode rural 

qishloq aholisining shaharga ko‘chib ketishi, qishloqlarning huvillab qolishi. 

exonération

 nf ozod qilish; ozod bo‘lish (soliq kabilardan). 

exonérer

  vt  (qqn  de  qqch)  ozod  qilmoq;  exonérer  une  marchandise 

tovar uchun boj to‘lashdan ozod qilmoq. 

exophtalmie

 nf méd ko‘zlarning chaqchayib, baqrayib chiqish kasali. 

exorbitant, ante

 adj haddan  tashqari, benihoya darajadagi, cheksiz; des 

prix exorbitants aqlga sig‘maydigan narx. 

exorbité,  ée

  adj  les  yeux  exorbités  chaqchaygan  ko‘zlar  (qo‘rquv, 

hayrat kabilardan). 

exorciser

 vt jin, ajinalarni, yovuz ruhlarni quvmoq, haydamoq. 

exorcisme

  nm  afsun,  jodu,  sehr,  duo,  kuf-suf  (jin,  ajinalarni,  yovuz 

ruhlarni quvadigan). 

exorde

 nm kirish (nutq, maqola kabilarda). 

exotique

  I.  adj  ekzotik,  chet,  yot,  g‘ayrioddiy;  une  plante  exotique 

ekzotik o‘simlik; II. nm ekzotika (bir mamlakatga xos bo‘lib, uzoqdagi boshqa 

mamlakat xalqiga qiziq, g‘alati, g‘ayrioddiy ko‘rinadigan narsalar, urf-odatlar); 

le goût de l’exotique ekzotikaga ishqibozlik. 

exotisme

 nm 1. ekzotik xususiyatlar; qiziqlik, ajablik, ajoyiblik, g‘alatilik; 2. 

ekzotikaga ishtiyoq, ishqivozlik. 

expansible

  adj  kengayadigan,  o‘z  hajmini  kattaytiradigan,  elastik, 

egiluvchan, cho‘ziluvchan. 

expansif, ive

 adj o‘zini  tiya  olmaydigan;  odamga el  bo‘ladigan, kirishimli, 

dilkash;  une  nature  peu  expansive  odamlarga  qo‘shilmaydigan,  kamgap 

odam. 

expansivité

  nf  o‘zini  tiya  olmaslik,  yengillik;  odamga  el  bo‘lish, 

kirishimlilik, dilkashlik. 

expansion

 nf 1. kengayish, ortish, ko‘payish;  2.  phys kengayish; 3. anat 

kengayish  (organlar  haqida);  4.  ochiq  izhor,  ifoda  qilish,  ko‘ngildagini  ochib 

aytish; yorilib gapirish. 

expansionnisme

  nm  ekspansionizm,  espansionistik,  bosqinchilik 

siyosati. 

expatriation

  nf  espatriatsiya  (vatanidan  ixtiyoriy  yoki  majburiy  ko‘chirib 

yuborish); vatanidan ko‘chib ketish; chiqarish, chiqarib yuborish. 

expatrier

  I.  vt  ekspatriatsiya  qilmoq  (vatanidan  ixtiyoriy  yoki  majburiy 

ko‘chirib  yubormoq)  II.  s’expatrier  vpr  vatanidan  chiqib  ketmoq,  vatanini 

tashlab ketmoq, vatanidan ko‘chib ketmoq. 

expectative

 nf umid, orzu,  tilak, ishonch; vivre dans l’expectative um id 

bilan yashamoq. 

expectorer

 vt yo‘talib tupurmoq, tupurib tashlamoq. 

expédient,  ente

  I.  adj  qulay;  ma’qul;  foydali;  II.  nm  1.  chora,  iloj  tadbir, 

yo‘l,  usul;  chercher  un  expédient  ahvoldan  qutilish  yo‘lini  qidirmoq;  2.  pl 

oxirgi chora; hiyla qilish, nayrang ishlatish; hiyla, nayrang, makr. 

expédier

1

  vt  1.  jo‘natmoq,  yubormoq;  expédier  des  marchandises 

tovarlarni  jo‘natmoq;  2. dr  nusxa bermoq;  expédier un contrat de  mariage 

nikoh to‘g‘risidagi shartnomadan nusxa bermoq. 

expédier

2

  vt  1.  bir  amallab  o‘zini  xalos  qilmoq,  qutulmoq;  jo‘natmoq, 

haydamoq,  haydab  yubormoq,  kovushini  to‘g‘rilab  qo‘ymoq;  expédier  un 

importun xira mijozdan arang qutulmoq; expédier qqn dans l’autre monde 

narigi  dunyoga  jo‘natmoq;  2.  ishni  qo‘l  uchida  bajarib  tez  tugatmoq,  bir 

amallab  bitirmoq,  expédier  son  travail  ishni  tez  tugatmoq;  expédier  son 

dîner shosha-pisha ovqatlanmoq. 

expéditeur,  trice

  I.  n  ekspeditor,  yuboruvchi,  jo‘natuvchi;  l’expéditeur 

d’une lettre xat jo‘natuvchi; II. adj jo‘natuvchi, jo‘natishn jo‘natadigan. 

expédition

1

  nf  biror  narsani  tez  bajarish;  l’expédition  des  affaires 

courantes kundalik ishlarni tez bajarish. 

expédition

2

  nf  1.  jo‘natish,  yuborish;  yuborilgan  narsa;  2.  dr  nusxa; 

délivrer  l’expédition  d’un  acte  hujjatdan  nusxa  olib  bermoq;  en  double 

expédition ikki nusxa. 

expédition

3

  nf  1.  harbiy  ekspeditsiya,  harbiy  yurish,  harbiy  harakat, 

urush;  une  expédition  coloniale  bosqinchilik  urushi;  2.  ekspeditsiya,  biror 

maqsadda  uyushtirilgan  safar;  une  expédition  scientifique  au  Pôle  Sud 

Janubiy Qutbga ilmiy ekspeditsiya. 

expéditionnaire

  I.  adj  1.  ekspeditsiyaga  oid,  ekspeditsion;  un  corps 

expéditionnaire  ekspeditsiya  korpusi;  2.  ekspeditorga  oid;  II.  nm  1.  nusxa 

ko‘chiruvchi; 2. yuboruvchi, jo‘natuvchi, ekspeditor. 

expérience

  nf  1.  tajriba,  amalda  orttirilgan  bilim,  mahorat;  l’expérience 

de la  vie  hayotiy  tajriba;  turmush  tajribasi; par expérience  tajriba  tufayli; 2. 

eksperiment,  tajriba,  birinchi  ish,  sinovga  qilingan  ish;  sinov,  urinib  ko‘rish; 

une expérience de chimie kimyodan  tajriba; faire des expériences  tajriba 

o‘tkazmoq;  un  champ  d’expérience  tajriba  maydoni;  à  titre  d’expérience 

tajriba sifatida. 

expérimental, ale, aux

 adj 1. ilmiy  tajribaga asoslangan; une  méthode 

expérimentale  ilmiy  tajribaga  asoslangan  uslub;  2.  eksperiment,  tajriba 

maqsadida  ishlatiladigan;  tajriba  o‘tkazish  uchun;  un  avion  expérimental 

tajriba uchun samolyot. 

expérimentalement

 adv tajriba asosida, ilmiy tajriba. 

expérimenté,  ée

  adj  tajribakor,  tajribali,  omilkor,  usta,  mohir;  c’est  un 

homme expérimenté bu tajribali kishi. 

expérimenter

 vt 1. tajriba o‘tkazmoq; 2. sinab ko‘rmoq; tekshirib ko‘rmoq; 

expérimenter un nouvel appareil yangi apparatni sinab ko‘rmoq. 

expert,  erte

  I.  adj  biladigan,  tajribali,  usta,  abjir;  II.  nm  ekspert  (biror 

masala yuzasidan tekshirish o‘tkazib xulosa chiqaruvchi mutaxassis). 

expert-comptable

 nm javobgar-hisobchi. 

expertise

  nf  ekspertiza,  tekshirish;  faire  une  expertise  ekspertiza 

o‘tkazmoq; l’expertise établit que ekspertiza shuni ko‘rsatadiki. 

expertiser

  vt  ekspirtiza  qilmoq,  ekspertiza  o‘ tkazmoq;  qiymatini 

aniqlamoq; expertiser un bijou taqinchoqning qiymatini aniqlamoq. 

expiation

 nf gunohini yuvish, o‘zini oqlash. 

expiatoire

  adj  gunohni  yuvadigan,  gunohni  kechirishga  yordam  

beradigan. 

expier

  vt  gunohini  yuvmoq,  o‘zini  oqlamoq,  jazosini  tortmoq;  gunohini 

kechirarli  ish  qilmoq;  expier  son  crime  jinoyati  uchun  jazosini  tortmoq; 

expier son impudence ehtiyotsizligi uchun ta’zirini yemoq.