Microsoft Word Dico Fr-Uz doc

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

EXCRÉMENT

 

EXHUMATION

 

 

 

217 

excrément

 nm najosat, najas, axlat; tezak. 

excréter

 vi tashqariga chiqarmoq (organizmdagi gaz, ter, siydik kabilarni). 

excrétion

 nf 1. chiqarish; 2. pl chiqindi. 

excroissance

 nf g‘urra, bo‘qoq, shish, ortiq. 

excursion

  nf  ekskursiya,  sayohat;  une  excursion  en  montagne  toqqa 

sayohat. 

excursionner

 vi vieilli sayohat qilmoq, ekskursiyaga chiqmoq. 

excursionniste

 nm sayohatchi. 

excusable

 adj uzrli, kechirsa bo‘ladigan, kechirish mumkun bo‘lgan. 

excuse

  nf  1.  uzr,  sabab,  vaj,  bahona,  oqlash  uchun  asos;  vous  n’avez 

aucune excuse siz hech narsa bilan o‘zingizni oqlay olmaysiz; trouver des 

excuses vaj, bahona  topmoq; une lettre d’excuse kechirim so‘rab yozilgan 

xat;  servir  d’excuse  bahona  bo‘lmoq,  une  faute  sans  excuse  kechirib 

bo‘lmaydigan  xato;  2.  kechirim,  uzr,  afv;  afsuslanish,  pushaymon,  afsus; 

présenter des excuses uzr, kechirim so‘ramoq. 

excuser

 I. vt 1. kechirmoq, gunohidan  o‘ tmoq,  afv etmoq;  excusez-moi! 

meni  kechiring!  excusez-moi  d’arriver  en  retard!  kech  qolganligim  uchun 

meni  afv  eting!  vous  m’excuserez  meni  kechirarsiz  deb  o‘ylayman;  2. 

oqlamoq,  to‘g‘ri,  haqli  deb  topmoq;  II.  s’excuser  vpr  kechirim  so‘ramoq; 

s’excuser auprès de qqn biror kishidan kechirim so‘ramoq; je m’excuse de 

mon retard kech qolganligim uchun kechirim so‘rayman. 

exécrable

  adj  jirkantiradigan,  nafratni  qo‘zg‘aydigan,  juda  xunuk,  juda 

yomon,  jirkanch,  qabih,  yoqimsiz;  yaramas;  un  crime  exécrable  qabih 

jinoyat; je suis d’une humeur exécrable kayfiyatim g‘oyat yomon; il fait un 

temps exécrable ob-havo juda yomon. 

exécration

 nf jirkanish, nafratlanish. 

exécrer

  vt  juda  yomon  ko‘rmoq,  nafrat  bilan  qaramoq;  tout  le  monde 

l’exècre hamma unga nafrat bilan qaraydi. 

exécutable

 adj bajarib bo‘ladigan, amalga  oshirish mumkin bo‘lgan; plan 

facilement exécutable oson amalga oshiriladigan reja. 

exécutant,  ante

  n  bajaruvchi,  ijro  etuvchi;  un  orchestre  de  50 

exécutant

s 50 ijrochidan tashkil topgan orkestr. 

exécuter

  I.  vt  1.  amalga  oshirmoq,  bajarmoq;  ijro  etmoq;  exécuter  un 

plan  rejani  bajarmoq,  rejani  hayotga  tadbiq  etmoq;  exécuter  un  ordre 

buyruqni  bajarmoq;  exécuter  ses  promesses  va’dani  bajarmoq,  ustidan 

chiqmoq;  2.  ijro  etmoq;  chalmoq;  exécuter  un  morceau  de  musique 

musiqadan  parcha  ijro  etmoq;  exécuter  un  tableau  rasm  chizmoq;  3.  qatl 

qilmoq, qatl etmoq; exécuter un condamné jazoga hukm etilgan kishini qatl 

qilmoq;  II.  s’exécuter  vpr  bo‘ysunmoq,  itoat  etmoq,  bo‘yin  egmoq;  rozi 

bo‘lmoq. 

exécuteur,  trice

  n  bajaruvchi,  ijro  etivchi;  l’exécuteur  testamentaire 

vasiy. 

exécutif,  ve

 adj bajaruvchi,  ijro etuvchi; le pouvoir exécutif ijro etuvchi 

(ijro huquqiga ega bo‘lgan) hokimiyat. 

exécutif

 adj ijro etuvchi hokimiyat, ijroiya qo‘mitasi. 

exécution

 nf 1. bajarish, ijro etish; amalga oshirish; hayotga  tadbiq etish; 

l’exécution  d’un  projet  loyihani  amalga  oshirish;  l’exécution  d’un  ordre 

buyruqni  bajarish;  passer  à  l’exécution  bajarishga  kirishmoq;  2.  ijro  etish, 

chalish; un ouvrage d’une exécution remarquable asarning  qoyil-maqom 

qilib ijro etilishi; 3. qatl, o‘ lim jazosi. 

exécutoire

  I.  adj  bajariladigan,  amalga  oshirilishi  zarur  bo‘lgan;  devenir 

exécutoire  kuchga  kirmoq;  II.  nm  ijro  varaqasi  (sud  hukmini  bajarish 

yuzasidan ijrochiga beriladigan hujjat). 

exégèse

 nf izoh, sharh. 

exégète

 nm izohlovchi, sharhlovchi. 

exemplaire

  I.  adj  namunali,  o‘rnak  bo‘ladigan;  un  élève  exemplaire 

namunali  o‘quvchi;  une  conduite  exemplaire  namunali  xulq;  II.  nm  1. 

nusxa,  dona;  tirer  un  ouvrage  à  100000  exemplaire  yuz  ming  nusxada 

bosmadan chiqarmoq; 2. namuna, nusxa; tur. 

exemple

  nm  namuna,  nusxa;  o‘rnak,  ibrat;  un  exemple  à  suivre  taqlid 

uchun  namuna;  cet  homme  est  un  exemple  de  gentillesse  bu  kishi 

xushmuomalalikning  namunasi  servir  d’exemple  o‘rnak  bo‘lmoq;  par 

exemple misol, namuna uchun, masalan. 

exempt

  adj  1.  ozod  qilingan,  bo‘shatilgan;  exempt  du  service  militaire 

harbiy  xizmatdan  ozod  qilingan;  2.  mahrum  etilgan;  mahrum  qilingan; 

mahrum,  xoli;  -siz;  il  n’est  pas  exempt  de  défauts  u  kamchiliklardan  xoli 

emas; il est exempt d’ambition u izzattalab emas. 

exempter

  I.  vt  bo‘shatmoq,  ozod  qilmoq;  xalos  etmoq;  exempter 

d’impôts  soliqdan  ozod  qilmoq;  II.  s’exempter  vpr  ozod  bo‘lish,  xalos 

bo‘lmoq. 

exemption

  nf  1.  ozod  bo‘lish,  xalos  bo‘lish;  exemption  d’impôts 

soliqdan ozod bo‘lish; 2. harbiy xizmatdan ozod bo‘lish, ozod qilish. 

exercé, ée

 adj tajribali; chiniqqan. 

exercer

  I.  vt  1.  mashq  qildirmoq,  shug‘ullantirmoq,  o‘rgatmoq; 

chiniqtirmoq;  exercer  ses  muscles  mushaklarni  mashq  qildirmoq;  exercer 

sa  main  biror  ishga qo‘lini o‘rgatmoq,  hadisini  olmoq;  exercer  sa  mémoire 

xotirani  o‘stirmoq;  exercer  qqn  à  qqch  biror  kimsani  biror  narsaga 

o‘rgatmoq; 2. shug‘ullanmoq, mashg‘ul bo‘lmoq, bajarmoq, qilmoq, ishlamoq, 

exercer  un  métier  biror  kasb  bilan  mashg‘ul  bo‘lmoq;  exercer  une 

profession kasbga  ega bo‘lmoq;  3.  amalga  oshirmoq, ro‘yobga chiqarmoq; 

ba’zi  otlar  bilan  kelib,  “ko‘rsatmoq”,  “bermoq”,  “qilmoq”,  ”bildirmoq”  kabi 

ma’nolarni  ifodalaydi;  exercer  son  autorité  sur  qqn  hokimlik,  hukmronlik 

qilmoq;  exercer  une  influence  sur  qqn  ta’sir  qilmoq,  ta’sir  ko‘rsatmoq; 

exercer  une  pression  tazyiq  qilmoq;  exercer  son  droit  o‘z  huquqidan 

foydalanmoq,  huquqini  ro‘yobga  chiqarmoq;  II.  s’exercer  vpr  1.  mashq 

qilmoq,  shug‘ullanmoq;  o‘z  bilimi,  san’ati,  mahoratini  oshirmoq,  kamolotga 

erishmoq;  malaka  hosil  qilmoq;  2.  namoyon  bo‘lmoq,  ro‘yobga  chiqmoq; 

ko‘rinmoq. 

exercice

  nm  1.  mashq,  mashg‘ulot,  mashq  qilish,  mashg‘ulot  o‘ tkazish; 

un exercice d’assouplissement oyoq-qo‘lning chigilini yozish; un exercice 

de grammaire  grammatik mashqlar; faire des exercices mashq  bajarmoq; 

2.  mil  harbiy  mashq;  jangovor  tayyorgarlik;  3.  pl  mashqlar  to‘plami;  4.  ijro 

qilish,  bajarish,  amalga  oshirish;  xizmat;  l’exercice  d’une  profession  biror 

kasb  bilan  mashg‘ul  bo‘lish;  dans  l’exercice  de  ses  fonctions  o‘z  xizmat 

vazifasini bajarish paytida. 

exergue

 nm epigraf (adabiy asarning tepasiga yozilgan biror jumla, sitata, 

ibora). 

exfolier

 

(s’)

  vpr  qatlam-qatlam,  palaxsa-palaxsa  bo‘lib  ajralmoq, 

qatlamlarga ajralmoq. 

exhaler

  I.  vt  1.  tarqatmoq,  taratmoq,  sochmoq  (par,  hid  kabilarni);  ces 

roses  exhalent  une  odeur  agréable  bu  gullar  yoqimli  hid  taratmoqda;  2. 

ifodalamoq,  ifoda  qilmoq,  aytmoq,  bildirmoq;  exhaler  sa  colère,  sa  haine, 

sa douleur  g‘azabi, nafrati,  dardini ifodalamoq;  II.  s’exhaler vpr sochilmoq, 

taralmoq; ajralmoq; un frais parfum s’exhale des roses  gullardan  toza hid 

taralmoqda. 

exhaussement

  nm  1.  ustiga  qurish,  ustiga  qurib  ko‘ tarish;  tayyor  bino 

ustiga  yana  qavat  qo‘shish;  exhaussement  d’un  mur  devor  balandligini 

ustiga qurib ko‘tarish; 2. tayyor bino ustiga solingan ustki qavat. 

exhausser

 vt ustiga  qurmoq,  ustiga qurib ko‘ tarmoq; exhausser un  mur 

devorni ustiga qurib ko‘tarmoq. 

exhaustif,  ive

  adj  to‘la-to‘kis,  tugal,  mukammal;  une  étude  exhaustive 

mukammal tadqiq qilish, o‘rganish. 

exhiber

 I. vt 1. ko‘rsatmoq, ko‘rish,  tanishish uchun bermoq, exhiber ses 

papiers  hujjatlarini  ko‘rsatmoq;  2.  ko‘z-ko‘z  qilish  uchun  qo‘ymoq, 

ko‘rsatmoq;  II.  s’exhiber  vpr  o‘zini  ko‘z-ko‘z  qilmoq,  o‘zini  ko‘rsatishga 

urinmoq. 

exhibition

  nm  1.  ko‘rsatish;  topshirish,  topshirilish;  2.  spektakl  yoki 

tomosha; spektakl yoki  tomosha ko‘rsatish, ko‘rsatilishi;  3. péj ko‘z-ko‘zlash; 

ko‘z-ko‘z qilish; faire exhibition de son savoir o‘z bilimi bilan maqtanmoq; 

une exhibition de luxe zeb-ziynatini ko‘z-ko‘zlash. 

exhortation

  nf  1.  dalda  berish;  rag‘batlantirish;  2.  chaqiriq;  murojaat; 

shior. 

exhorter

  vt  chaqirmoq,  undamoq,  da’vat  qilmoq;  exhorter  qqn  à  la 

patience biror kimsani sabr-toqatli bo‘lishga chaqirmoq. 

exhumation

  nf  1.  eksgumatsiya  sud-tibbiyot  ekspertizasi  uchun  go‘rdan 

kovlab  olish  (murdani);  procéder  à  l’exhumation  d’un  corps  murdani 

go‘rdan  kovlab  olmoq;  2.  fig  fam  kovlab,  izlab  topish;  olish,  tanlab,  yozib