Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

41-rasm.
 Miyacha.
1. Chuvalchang 
2. Miyacha yarim shari 
3. 4-qorincha 
4. Miyachani yuqori oyoqchasi 
5. Miyachani o‘rta oyoqchasi 
6. Miyachani pastki oyoqchasi 
7. Miyacha bodomchalari
Oldingi filo va ontogenez 
ma’lumotlariga ko‘ra miyacha chuvalchangi 
oldin yuzaga kelgan eski, miyacha yarim 
sharlari esa keyin paydo bo‘lgan yangi qismga 
kiritilgan.
Hozirgi vaqtda esa miyacha uzunasiga emas, balki ko‘ndalang uchta 
bo‘limga bo‘linadi: oldingi, o‘rta va orqa bo‘limlar.
Oldingi va orqa bo‘lim eski miyacha, o‘rta bo‘lim esa yangi miyacha 
tarkibiga kiradi.
Yarim sharlar va miyacha chuvalchangi atamasi faqat miyachani markaziy 
yoki periferik bo‘limlarini ifodalash uchun ishlatiladi.
Miyacha ikki xil – oq va kulrang moddadan iborat. Kulrang modda nerv 
hujayralari to‘plamidan iborat bo‘lib, miyachani tashqi qismini tashkil qiladi va 
miyacha po‘stlog‘i deb ataladi, u 1-2 mmga teng bo‘lib uch qavat hujayralardan 
iborat.
1. Tashqi molekulyar qavatda katta va kichik yulduzsimon hujayralar 
joylashgan. Bular orasida savatsimon Goldji hujayralarini ham ko‘rish mumkin 
(tirgak hujayralar). 
2. Ikkinchi ganglioz qavat yirik spesifik Purkine hujayralaridan tuzilgan.
3. Uchinchi donador qavat mayda ganglioz va savatsimon Goldji 
hujayralaridan iborat. Purkine hujayralari bir-biri bilan uch xil yo‘l bilan 

---

 96
bog‘langan: parallel tolalar, savatsimon hujayralar orqali va o‘z aksonlari bilan. 
Purkine hujayra aksonlari asosiy markazdan qochuvchi tolalar hisoblanib, ular 
qo‘shni hujayralarga yo‘nalmaydi.
Bulardan tashqari miyacha po‘stlog‘ida (moxsimon) pixsimon tolalar bo‘lib, 
ular donasimon hujayralarda tugallanadi, hamda sudraluvchi tolalar, ular Purkine 
hujayralarni dendritlarini o‘rab turadi.