Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Pleksopatiya yoki pleksitlar
– orqa miya nervlaridan hosil bo‘lgan 
chigallarni shikastlanishidir. Patologik jarayon qayerda joylashganligiga qarab 
bo‘yin, yelka, bel-dumg‘aza va dum chigallarining pleksitlari tafovut qilinadi. 
Shular ichida ko‘proq yelka chigalining zararlanishi uchraydi.
Yelka chigalining nevropatiyasi.
 
75-rasm.
 Yelka chigalining nevropatiyasi.
 
Etiologiyasi
 – 
kasallikni kelib chiqishida asosiy 
o‘rinlardan, infeksiya, intoksikatsiya va lat yeyishi 
faktorlarini ko‘rsatish lozim. Bundan tashqari yelka 
chigalini patologik jarayonlar bilan ezilishi ham shu 
kasallikni keltirib chiqaradi.
Masalan: qon tomirlar anevrizmasi, o‘smalar, 
limfatik tugunlarni shishishi, qo‘shimcha qovurg‘a va 
boshqalar shunday faktorlarga kiradi. Bolani tug‘ilishi 
davrida, yelka chigalini zararlanishi tug‘ilishni 
patologik kechishi natijasida sodir bo‘ladi. Masalan: chaqaloq katta bo‘lishi, 
qo‘lini oldin chiqishi, dumba va oyoq bilan tug‘ilishi, o‘mrov suyagini ezilishi 
yoki sinishi kabi holatlar yelka chigalini zararlanishiga olib kelishi mumkin.
76-rasm.
 Yelka chigalining total zararlanishi.
 
Klinik belgilari.
 
Yelka chigalini shikastlanishi 
o‘chog‘iga qarab 3 xil bo‘ladi:
1. Erba-Dyushenning yuqori falaji, C
5
-C
6
bo‘yin 
nerv tolalaridan hosil bo‘lgan o‘zakni zararlanishi 
natijasida kelib chiqadi.
Bu turda asosan yelkani gorizontal holatga 
ko‘taruvchi, uzoqlashtiruvchi, rotatsiya qiluvchi va 
tirsak bo‘g‘imida bukuvchi, supinatsiya qiluvchi 
mushaklarini vazifasi buziladi. 
Shuning natijasida qo‘lni yelka va tirsak 
bo‘g‘imlardagi faol harakati chegeralanadi yoki 
umuman bo‘lmaydi. Sezgi yelkani va tirsakni tashqi sohasida o‘zgaradi. 
/gipesteziya yoki anesteziya/ kurak usti, bitseps, tritseps reflekslar kamayadi yoki 
chaqirilmaydi. Yelka va qo‘lning proksimal qismidagi mushaklarni atrofiyasi va 
gipotoniyasi natijasida yelka bo‘g‘imida chiqib ketish hollari uchraydi.

---

 288
2. Dejerin-Klyumpkening pastki falaj turi C
7
-C
8 
va
D
1-2
segmentlarning 
ildizlardan hosil bo‘lgan pastki nerv o‘zaklarini shikastlanishi natijasida kelib 
chiqadi. Bu turda asosan qo‘lning distal guruhi mushaklari, ya’ni tirsak, kaft, 
barmoq mushaklari zararlanib ularda atrofiya, gipotoniya kuzatiladi. Tirsak, qo‘l 
kafti barmoqlarida harakatlar chegaralanadi.