Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Gerpetik ensefalit
 
Gerpetik ensefalit yil davomida uchrab, 1 yoshgacha bo‘lgan bolalar va 60 
yoshdan katta odamlar kasallanadi. Chaqiruvchisi oddiy gerpes, Zoster virusi va 
sitomegalovirus (SMV) hisoblanadi. Morfologik gerpetik ensefalitda nekroz 
o‘choqlari (ko‘pincha gemorragik komponent bilan), perivaskulyar lemfotsitar 
infiltrasiya aniqlanadi.
Oddiy gerpes virusi bilan chaqiriluvchi gerpetik ensefalit nerv tizimini 
infeksion zararlanishini eng og‘ir shakllaridan biridir. Oddiy gerpes virusi 

---

 236
polineyrotrop virus bo‘lib, neyronlardan tashqari gliyani ham zararlaydi. 
Ensefalitning bu shakli 40-80% hollarda o‘limga olib kelishi mumkin. Kasallik 
o‘tkir boshlanib, harorat 40
0
C ga ko‘tariladi, terida va shilliq qavatda gerpetik 
toshmalar toshadi. Xushni erta buzilishi sodir bo‘ladi: somnomentlik sopor va 
komaga tezlikda o‘tishi mumkin. Ko‘pincha qaytalanuvchi fokal yoki 
generallashgan tutqanoqlar uchraydi. Ba’zi hollarda polimorf psixologik belgilar 
(xid bilish va ta’m bilish gallyutsinatsiyalari, xotiraning buzilishi) alohida o‘rin 
tutadi.
Meningial umum miya va o‘choqli belgilar (parez, paralich, giperkinez, 
afaziya bilan birga uchraydi) kuzatiladi. Likvorda oqsil hajmini oshishi, 
lemfotsitar pleositoz va likvor bosimini yuqori bo‘lishi aniqlanadi. Qonda gerpes 
virusiga nisbatan antitela titrini oshishi kuzatiladi. EEG da quyidagi o‘zgarishlar 
xarakterli: chakka bo‘laklarida yuqori amplitudali to‘lqinlar va assimetrik sekin 
to‘lqinli aktivlik paydo bo‘ladi. Kasallikning 5-kunida bosh miyaning kompyuter 
tomogrammasida nekroz o‘choqlari aniqlanadi. Sitomegalovirus ensefaliti 
homilaning homila ichi infeksiyasi natijasida sodir bo‘ladi. Asosan 6 oygacha 
bo‘lgan bolalar kasallanadi. Kasallik ensefalit, meningoensefalit va ensefalomiyelit 
ko‘rinishida kechadi.
Tashhisni tasdiqlash maqsadida qo‘zg‘atuvchini aniqlash uchun siydik, 
likvor, so‘lakni laborator tekshirishlar o‘tkaziladi. KT da qorinchalarni kengayishi 
va yon qorinchalar devorida kalsinoz o‘choqlari aniqlanadi. Kasallik o‘lim bilan 
tugashi, ba’zida aqliy va jismoniy orqada qolish va epilepsiya ko‘rinishida asorat 
qolishi mumkin.
Zoster virusi bilan chaqiriluvchi ensefalit yaxshi sifatli kechishi bilan 
xarakterlanadi. Miya so‘g‘oni, miyacha, po‘stloq osti strukturalarida yallig‘lanish 
jarayoni kuzatiladi. Bu ensefalitni tashhislash qiyinchilik tug‘dirmaydi, chunki 
bunda ganglionevrit teri va shilliq qavatlarni belbog‘simon lishay ko‘rinishida 
zararlanishi bilan kechadi.