Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
39
tumtaraqay bo‘lib qocha boshladi. Selday bostirib kelayotgan yov otliqlari ularni daryolar 
tomonga surib ketdi. 
— Bizning harbiy fillar qani? — qichqirdi Humoyun. — Zambaraklar nechun jim? 
Xonqulibek! 
— Hamma g‘aflatda qoldi! — dedi Bayramxon, so‘ng to‘pxona va filxonalar tomonga ot 
choptirib ketdi. 
Humoyunning ko‘zi saropardaga tushdi. Uning ichkarisidan bolalarning qo‘rqib yig‘lagan 
tovushlari eshitildi. Ayollarning ahvoli nima bo‘ladi? Olti yashar qizchasi Aqiqa begim, 
xotinlari Beka begim, Chand bibi hammasi o‘sha ulkan sarparda ortidagi chodirlarda. 
Humoyun otining boshini saroparda tomonga burdi. Qo‘riqchi navkarlar uni uch 
tomondan o‘rab bora boshladi. Tepadan tushayotganda yovning harbiy fillaridan o‘ttiz-
qirqtasi saroparda tomonga chopib kelayotganini ko‘rdi. Shu payt ularnnig qarshisidan 
gumburlab to‘fanglar otildi. Borut tutini orasidan yaralangan fillarning asabiy bo‘kirigi 
quloqqa chalindi. Qarorgoh xiyla katta maydonni egallagan, unga Humoyunning o‘ng ikki 
ming qo‘shini, shunga yarasha ot-ulov va to‘pxonalari joylashgan. Sherxonning otliqlari 
va fillari janub tomondan yorib kirguncha markazda va shimoli sharqda Humoyun 
askarlarining uch-to‘rt mingi otlanib, qurollanib, dushmanning yo‘lini to‘sib chiqdi. Xos 
navkarlar otgan to‘fang o‘qlari yov fillariga va otliqlariga borib tegayotganini ko‘rgan 
himoyachilar yov otliqlari bilan astoydil olisha boshladilar. Qilichlar va nayzalar bir-biriga 
urilib, to‘da-to‘da otliqlar uymalashib, olishib qoldi. Markazda ikki tomonning harbiy 
fillari bir-birlarini tepib, tishlarini tishlariga qarsillatib urar, fil ustidagi kajavalarda 
o‘tirgan merganlar yov fillarning ko‘zini yoki filbonning ko‘kragini mo‘ljalga olib yoydan 
o‘q otishardi. 
Ammo qarorgohning ikki chetida qarshilik ko‘rsatuvchilar safi juda siyrak. Selday 
yopirilib kelayotgan Sherxon otliqlari yalangoyoq-yalangbosh qochib ketayotganlarni 
quvib yetib, qilich bilan chopib tashlamoqda. Daryo qirg‘og‘iga qochib borganlar kemalar 
va qayiqlarga tashlanyapti. Chap qanotni ezib-yanchib o‘tgan rajput otliqlari markazdagi 
Sherxon askarlariga yordamga yetib keldilar. Humoyunning harbiy fillari Sherxonnikidan 
oz, zambaraklarning chaqmoq bilan yondiriladigan piltalari rutubatli zax havoda nam 
tortib qolgani uchun Xonqulining sarosima harakatlari natija bermadi. Zambaraklar o‘q 
otgunlaricha bo‘lmay, dushman fillari to‘pxonalar ustiga bostirib keldi. O‘qlangan, ammo 
otib ulgurilmagan, piltasi yonmay tutab turgan zambarak quvurlarini xartumlari bilan 
ko‘tarib loyga otdilar. To‘pchilarning qochib ulgurolmaganlarini kajavadagi 
merganlarning o‘qi va ortdan kelgan otliqlarning qilich-u nayzalari nobud qildi. 
Buni ko‘rgan Bayramxon sog‘ qolgan navkarlari bilan saroparda turgan tomonga 
chekindi. U Beka begim xizmatida bo‘lgan va besh yashar o‘g‘ilchasi bilan saroparda 
ichidagi kichik bir chodirda turadigan xotinini qutqarishni o‘ylar edi. 
Naryoqdan otliq yetib kelgan Humoyun qarorgoh markazi ham yov qo‘liga o‘tganini, 
faqat daryo bo‘yi hali xatarsiz ekanini ko‘rdi: 
— Ayollar bilan bolalar daryo bo‘yiga olib o‘tilsin!— deb qichqirdi. — Bayramxon, siz 
markazdan kelayotgan yovning yo‘lini to‘sing! Mavludbek, xaylxonani* kemaga eltib 
joylang! 
Mavludbek boshlab chiqqan Beka begim, Aqiqa, Chand bibi, Bayramxonning o‘ttiz besh 
yoshlardagi turkman xotini, yana bir qancha kanizlar, xizmatkor ayollar shosha-pisha 
daryo tomonga yo‘l oldilar. Biroq ular qirg‘oqqa yetib borguncha daryo chetidagi kema 
va qayiqlar oldinroq qochib borgan bek-u navkarlarga to‘lib qolgan edi. Vahima ichida 
tartib-intizomni unutgan, jonidan boshqa narsa ko‘ziga ko‘rinmay qolgan odamlar birdan 
bir najot mana shu kema va qayiqlar ekanini allaqachon sezishgan edi. Kemachi va 
eshkakchilar betartib qochib kelganlarni podshoning ruxsatisiz kemaga kirgizmaslikka 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov