Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
19
Fil baland shohsupaga yonini berib to‘xtagach, Humoyun uning ustidan tushdi-da, 
ko‘shkning ikkinchi qavatidagi qabulxonaga kirdi. 
Bugun bayram bo‘lsa ham, davlat ishi tanaffus bilmaydi. U kema sayriga chiqishdan 
oldin kechiktirib bo‘lmaydigan favqulodda ishlar bo‘yicha ko‘rsatmalar bermog‘i kerak. 
Gilam ustida tikka turgan ko‘yicha Turdibekdan so‘radi: 
— Sharqdan ne xabar bor? 
— Hazratim, Sherxon Chunorga hujum boshlabdir, qal’a ichidagilar qamalda qolmishlar. 
Hozir kelgan axborotga qaraganda, biznikilarning ahvoli tang. Tezda yordamga yetib 
bormasak, qal’a ilikdan chiqishi mumkin. 
Otda Chunorgacha o‘n besh kunlik yo‘l. Humoyun o‘zi bor qo‘shinini boshlab bormasa 
boshqa hech bir bek Sherxonga bas kelolmaydi. Bir yilda bir keladigan navro‘z kunini 
ham xotirjam o‘tkazib bo‘lmasligi Humoyunga juda malol keldi: 
— Chunordagilar vahima qilmasin! — deb kesib-kesib gapirdi: — Qal’a devorlari 
mustahkam! bultur biz bu qal’ani qamal qilganda Sherxon uch oygacha darvoza 
ochtirmagan edi! Nahotki biznikilar bir oyga ham bardosh berolmasalar? Qal’a 
boshlig‘iga hoziroq maxsus chopar bilan farmoyish yuboring! Himoyada qattiq tursinlar. 
Biz bir oyga qolmay yetib borgay-miz! 
— Bosh ustiga hazrati oliylari! 
Turdibek ta’zim qilib orqasi bilan yurib eshikdan chiqqach, Humoyun shohnishinga o‘tib 
o‘ltirdi. Arkoni davlat odatdagiday uning o‘ngu so‘liga tizilgandan keyin shig‘ovul boshqa 
mamlakatlardan kelgan elchilarni boshlab kirdi. 
Birinchi bo‘lib kirgan Eron vakillai taxtga yaqin eng mo‘tabar o‘ringa o‘tkazildi. Humoyun 
otasining shoh Ismoil bilan boshlangan hamkorligini uning o‘g‘li Taxmasp bilan davom 
ettirmoqda edi. Buxorodan kelgan shayboniyzodalar elchisi Eron vakillarini ko‘rarga 
ko‘zlari yo‘q. Ammo Humoyun ular bilan ham savdo-sotiq qiladi, mamlakat ichi shunday 
parokanda va notinch bo‘lib turganda shimoliy chegaralarda yana urush chiqib ketmasin 
uchun shayboniyzodalar yuborgan elchilarning ko‘nglini olishga intiladi. Shuning uchun 
Buxoro elchisi podshoning chap tomonidagi mo‘tabar joylardan biriga taklif etildi. 
Humoyun Eron va Turon elchilarini bugungi daryo sayliga o‘zi bilan bir kemaga o‘tkazib 
olib boradigan bo‘lgan. 
Kemaga eng nufuzli a’yonlar ham chiqishi kerak, joy esa hisobli. Buning ustiga uzoq 
Portugaliyadan sovg‘a-salom bilan kelgan Alvaro Pakavira ham bugun Humoyunning 
huzuriga kirishga ruxsat so‘ragan. Humoyun yevropa mamlakatlarini bir-biridan ko‘pda 
farq qilmas, ularning hammasini Farangiston deb atar edi. Shig‘ovulga: 
— Farangiston elchisini chorlang! — deb buyurdi. 
Shimi tizzasidan pastga tushmaydigan, qimmatbaho shohi paypoqlari boldiriga yopishib, 
oyog‘i shildinglab ko‘rinadigan, chiroyli qora mo‘ylovlari o‘ziga yarashgan Alvaro 
Pakavira qora shlyapasini o‘ng qo‘liga oldi-da, o‘sha qo‘lini shlyapa bilan pastga sermab, 
ta’zim qildi. Orqaroqda Pakaviraning mulozimi silliq qizg‘ish yog‘ochdan jimjimali qilib 
yasalgan uzun bir g‘ilofni ko‘tarib turibdi. Pakavira forsiy so‘zlarni portugalcha ohangda 
talaffuz etib dedi: 
— Bugungi navro‘z ayyomida biz Hindistonning ulug‘ hukmdori Humoyun hazratlariga 
Portugaliya ustolari oltin-u kumushlar bilan bezagan jangovar bir qurol keltirdik! — 
Pakavira g‘ilofdan kartech solib otiladigan yo‘g‘on quvurli miltiq oldi: — Buning 
qo‘ndog‘iga Hind ummonining sadaflari qadalgan, quvuri ispan kumushi bilan bezatilgan. 
Tepkisi esa Portugaliyaning sof oltinidan yasalgan! 
Bek-u a’yonlar birdan jonlanib, Pakaviraning qo‘lidagi qurolga qiziqib ko‘z yugurtirdilar. 
Bundan dadillangan Pakavira sovg‘asini podshoga o‘z qo‘li bilan topshirmoqchi bo‘lib, 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov