Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
14
bilan til biriktirmoqda. Shu mamlakatda tug‘ilib o‘sgan Sherxon hind-u musulmon diniy 
nizolariga qarshi turib, jangovar rajputlarni ham o‘z qo‘shiniga olayotgan emish. Shu 
bilan u Humoyunga nisbatan katta bir ustunlikka erishishi aniq. Chunki mamlakatning 
ko‘pchilik aholisi hindlar. Humoyun ham hindlarni o‘ziga yaqinlashtirmoqchi bo‘ladi. 
Biroq... juma kuni jome masjidiga borganda shayxulislom Said Xalil xutbadan so‘ng uni 
mehrob yonida to‘xtatib, past tovush bilan: 
— Hazratim, men bir gap eshitdim, — dedi. — Iloho yolg‘on bo‘lsin. 
— Ne gap, taqsir? 
— Navro‘z saylida sizdek pok mazhablik musulmon podshosining filini g‘ayridin 
boshqarmoqchi emish, rostmi? 
— Taqsir, g‘ayridinlar bilan bir mamlakatda yashaydigan odam nechun ular bilan bir fil 
ustida o‘ltirmog‘i mumkin emas? 
— Chunki agar bugun majusiylar siz mingan filni boshqarib o‘rgansa, ertaga siz boshliq 
davlatni egallashga intilgay! 
— Ammo biz bu ishga munosib ko‘rgan La’l Chand sadoqatli raiyatlarimizdan ekanini 
ko‘p marta isbot etgan! 
Said Xalil mehrobda turgan charm muqovali ulkan kitob — Qur’onga ko‘z tashlab, go‘yo 
undan madad olgan bo‘ldi-yu, ovoziga sehrli tus berdi: 
— Agar o‘shal raiyatingizning sadoqati chin bo‘lsa, kalimayi shahodatni aytib, musulmon 
diniga o‘tsin, undan so‘ng siz mingan filni boshqarsa mayli! 
Humoyun mehrob tomonga allanechuk hayiqib qarab oldi: Qur’ondan qo‘rqar edi. Lekin 
La’l Chanddek bir so‘zli, botir odamni o‘z dinidan maj-buran voz kechdirishga intilish 
unga yanada xatarliroq tuyuldi: 
— Taqsir, meni ikki o‘t orasida qoldirmang! Endi el bo‘lib kelayotgan La’l Chanddek 
hindlarni rag‘batlantirish o‘rniga zo‘rlik bilan boshqa dinga o‘tkazmoqchi bo‘lsak, butun 
mamlakat xalqini o‘zimizdan bezdirgaymiz! Sherxonday makkor g‘anim turganda biz 
hind elini bag‘rimizga tortmog‘imiz, unga suyanmog‘imiz lozim emasmi? 
— Ammo birdan ikki qayiqning boshini tutmoq ham mumkin emas, hazratim! — Said 
Halil mamlakatning diniy peshvosi sifatida podshoh hokimiyatini ichdan nazorat qilish 
huquqiga ega edi. U hozir shuni eslatib qo‘ymoqchi bo‘lib Humoyunning ko‘ziga tik 
qaradi: — Agar majusiy filbon barcha bek-u a’yonlardan oldinda, fil ustida o‘ltirib 
boradigan bo‘lsa, mavkabingizning katta bir qismi uning ketidan ergashgisi kelmagay. 
Bitta g‘ayridin tufayli yuzlab muslim xayrixohlaringiz navro‘z namoyishiga chiqmasalar 
maylimi? Sizga qaysi tomon azizroq? 
Humoyunning qoshlari chimirilib, yuzi xiyol oqardi: 
— Bu ne, tahdidmi? 
Said Xalil qo‘lini ko‘ksiga qo‘yib, gapini sal yumshatishga tirishdi: 
— Hazratim, xotiringizga malol yetgan bo‘lsa uzr! Men faqat qavmlarimning kayfiyatidan 
sizni ogoh qildim, xolos! 
Humoyun masjiddan qaytar ekan, inilari bilan orasi buzilgani ustiga endi Said Xalil 
boshliq ruhoniylar va ularning muridlari-yu qavmlari navro‘z namoyishiga chiqmasa, 
ertaga kim bilan bayram qilishini o‘ylab qoldi. Uning tarafdorlari kamayib ketganini, 
mavkabi ham yarimta-yurimta bo‘lib qolganini el-yurt ko‘rganda nima deydi? 
Yo‘q, bunga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi! Podsho filini La’l Chand boshqaradigan davr hali 
kelmagan ekan. Lekin Said Xalilga gap yetkazgan filbon Inoyatxon ham murodiga 
yetmasligi kerak. U Said Xalilning ishongan muridlaridan bo‘lgani uchun navro‘z kunida 
podsho filini o‘zi mingisi kelib ayg‘oqchilik qilgani aniq. 
Bir vaqtlar Inoyatxon: 
— Brahmaputra daryosining bo‘ylaridagi o‘rmonda oq fillar bor, podsho hazratlari 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov