Mexanik harakat haqida

124­rasm. Suvning oqimiga qarama­qarshi yo‘nalishda hosil bo‘lgan reaktiv harakatlar

yo‘nalishda vujudga kelgan reaktiv harakat hisobiga shisha nay aylanadi. Bu sistema Segner parraklari deyiladi.
Havo yordamida ham reaktiv harakatni hosil qilish mumkin. 125­rasmda shunday qurilmaning asosiy qismi tasvirlangan. Bunda erkin aylanuvchi disk qo‘zg‘almas nayga podshipnik orqali o‘rnatilgan. Siqilgan havo nay orqali disk ichiga kiradi. Bosim ostidagi havo disk chetlariga o‘rnatilgan to‘rtta naycha orqali urinma tarzda tashqa­
riga otilib chiqib turadi. Bu esa diskni qa­ rama­qarshi yo‘nalishda aylantiruvchi reaktiv harakatni hosil qiladi.
Qurilmaning yordamchi qismi sifatida siqilgan havoni hosil qiluvchi changyutgich­ dan foydalanish mumkin. Shlang yordamida changyutgichdan katta bosimli siqilgan havo

yuborilsa, reaktiv harakat hisobiga disk kat­ ta tezlikda aylanadi. Yordamchi qism o‘rni­ ga puflangan havo sharidan ham foydalanish mumkin.