Metallarni payvandlash. Payvandlanuvchanlik

Argon yordamida-muxitida payvandlash
Mis va uning qotishmalarni payvandlashda argon tarkibidagi kislorod 0,02%dan oshmasligi kerak (O₂<0,02%) Kam legirlangan va xromnikelli po’latlar uchun toza argon (99,992% tozalikdagi ishlatiladi). Alyumin, magniy va ularning qotishmalari uchun, argon tarkibidagi hamma kuщimchalar 0,05-0,1% dan oshmasligi kerak.

Himoyalovchi gazlarda payvandlash sxemasi

Argon ostida ikki xol payvandlash qo’llaniladi:

1. Eriydigan elektrod bilan payvandlash.
2. Erimaydigan (volframli) elektrod bilan payvandlash.

-rasm. Himoya gazlarida payvandlash turlari: 1-qo’shiladigan chiviq; 2-soplo; 3-tok utkzuvchi mundshto’q; 4- gorelka tanasi; 5-erimaydigan volframli elektrod; 6-gorelka ushlagich; 7-ximoya gazi muxiti; 8-payvand yoyi; 9-erigan metall vannasi; 10- sim kassetasi; 11-surush mexanizma; 12-eriydigan payvand elektrodi

Eriydigan elektrodlar bilan payvandlashda tok yuqori zichlikda bo’ladi:

100 A/mm² va undan yuqori. Elektrod simi diametri d = 0,6-3 mm, lek tez beriladi.
Argon muxitida payvandlashning afzalliklari:
1. Mehnati og’ir bo’lgan flyus pustlogidan, flyus o’zidan tozalash operatsiyalash yo’q.
2. Shuning uchun mexanizatsiyalash oson.
3. Legirlovchi elementlar sarfi kam: natijada chok sifati yuqori, zanglamaydi.
4. Eng katta (δ=100mm), eng kichik (δ=0,1mm) qalinlikdagi konstruksiyalarni ham payvandlash mumkin, flyus ostida payvandlashda bu mumkin emas.
5. Jarayon yaxshi ko’rinadi.
6. Payvandlash tezligi katta va chok argon-havo bilan puflab turishidan- yaxshi-tez sovuydi. Natijada termik kuchlanish kam.
Kamchiligi: Argon gazining qimmatligi.
Ximoya gazi sifatida atomar vodorod ham qo’llaniladi. Ishlash sxemasi argon muxitida uxshash.

-rasm. Elektroshlak usulida payvandlash jarayonining sxemasi: 1-shlak vanna; 2-asosiy metall; 3-mis kristalli zator; 4-elektrod sim; 5-tok mudshto’qi; 6-suyuqlangan metall vannasi

Zagotovkaning qalinligi δ<150 mm bo’lsa, bir elektrod ishlatiladi, elektrod u yoq-bu yoqga tebranib turishi kerak. Agar δ>150 mm bo’lsa uch va undan ortiq elektrod ishlatiladi: har bir 45-60 mm qalinlikka bir elektrod hisobidan.

Payvandlash simi d = 2-3 mm. Tok I = 750-1000 A.
Yaxshi tomonlari (flyus ostida payvandlashga nisbatan):
1. Yuqori mehnat unumli.
2. Xoxlagan qalinlikdagi zagotovkali payvandlash mumkin.
3. Chok mikrostrukturasi yaxshilanadi-bir xil tuzilishda.
4. Tannarxi past: sim kam sarflanadi, flyus va elektroenergiya harajati kam.
Kamchiligi: chok va chok atrofi materiali yirik zarrachali bo’ladi.
Yo’qotish uchun termik ishlanadi: yumshatish yoki normallashtirish.