Meneral tógin islep shiǵariw kárxanalarinda óndiristi shólkemlestiriw

2021-jılda mineral tóginlerdi islep shıǵarıw hám tutınıw qılıw balansınıń
Jıynama prognoz kórsetkishleri

Sap halda, mıń tonna
Elementlar atı	Azotli*	Fosforli*	Kaliyli
I. Jami resurslar:	1 217,02	151,01	263,70
sonday-aq :
1. Jıl basına qaldıq	111,58	17,64	47,70
2. Islep shıǵarıw	1 105,44	133,37	216,00
II. Jami satiw:	1 119,96	141,46	240,00
1. Respublika qarıydarlarına, jámi	851,06	126,95	60,00
sonnan :
1. 1. Birja sawdaları arqalı satıw	851,06	126,95	60,00
2. Eksport	268,90	14,51	180,00
III. Jıl juwmaǵına qaldıq	97,06	9,55	23,70

2021-jılda azotli tóginler islep shıǵarıw hám tutınıw qılıw balansınıń
Maqsetli prognoz kórsetkishleri

sap halda, mıń tonna
Elementlar atı	Jami*	sonday-aq
		ammiakli selitra	karbamid	azot-fosforli to’ginler	ammoniy sulfati
I. Jami resurslar:	1 217,02	655,95	479,22	5,79	42,47
sonday-aq :
1. Jıl basına qaldıq	111,58	97,05	7,98	0,19	2,57
2. Islep shıǵarıw	1 105,44	558,90	471,24	5,60	39,90
II. Jami satiw:	1 119,96	571,49	471,24	5,60	39,90
1. Respublika qarıydarlarına, jámi	851,06	507,55	279,65	4,20	32,55
sonnan :
1. 1. Birja sawdaları arqalı satıw	851,06	507,55	279,65	4,20	32,55
2. Eksport	268,90	63,94	191,59	1,40	7,35
III. Jıl juwmaǵına qaldıq	97,06	84,46	7,98	0,19	2,57

Juwmaqlaw

Ximiya sanaatınıń zárúrli hám eń tiykarǵı waziypası xalıqtıń turmıs párawanlıǵın asırıwǵa qaratılǵan. Bul bolsa tikkeley awıl xojalıǵı ushın zárúr bolǵan mineral tóginler óndiris shıǵarıwdan ibarat esaplanadi. Respublikamız aymaqlarında jaylasqan ximiyalıq kárxanalar awıl xojalıǵın kerekli tóginler menen támiyinleydi. Jáhán boyınsha jılına 150 million tonna mineral tóginler islep shıǵarılıp atır Fosfor, azot hám kaliy ósimlik ushın eń zárúr azıq elementlar bolıp tabıladı. Ósimlik bul elementlerdi topıraqtan aladı, topıraqta bul elementlar muǵdarı jıldan - jılǵa azayıp, topıraqtıń ónimliligi tómenlep baradı, bul egindiń zúráátliligine unamsız tásir etedi. Topıraqtıń ónimliligin asırıw ushın erni tóginlew kerek. Tóginler kelip shıǵıwı, isletiliwi, quramı, ózgeshelikleri hám olinish usıllarına kóre klassifikatsiyalanadi. Kelip shıǵıwına kóre: organikalıq, mineral (anorganik), organo-mineral hám bakterial tóginlerge bólinedi. Organikalıq tóginler quramındaǵı azıq elementleri, tiykarınan, organikalıq birikpeler jaǵdayında ushraydı (tezek, torf, awıl xojalıq shıǵındıları holidigi hám hakozo).

Mineral yamasa jasalma tóginler ximiya kárxanalarında arnawlı islep shiǵarılatuǵın anorganik birikpelerden ibarat bolıp, tiykarınan, mineral duzlardan shólkemlesken. Lekin, bunday tóginlerge bólekan organikalıq birikpeler de kiredi, sonday tóginlerge karbamid mısal boladı. Organo-mineral tóginler organikalıq hám de mineral tóginler qospasınan ibarat. Bakterial tóginler quramında túrli bakteriyaldar bolıp, jerde azıq elementlerdiń as sińiriw bolatuǵın formaları yigiladi. Yerni tóginlew múddetine kóre: tiykarınan (egiw múddetinen aldın beriledi); egiw waqtında beriletuǵın, egindi ósiw dawamında beriletuǵın (azıqlantırıw maqsetinde) tóginlerge bólinedi.

Ádebiyatlar dizimi

1.Tito Boeri, Jan van Ours The Economics of Imperfect Labor Markets: Second Edition Princeton University press Pirinceton ans Oxford United Kingdom 2013

2. Abdurakhmonov K., Zokirova N. “Labour Economics and Sociology: Edited by prof. Dr. E.S.Margianti, S.E., M.M.Tutorial – Jakarta.: Gunaderma Publisher, 2013, 430 p.
3. Abduraxmonov Q.X., Shoyusupova N.T. “Aholini ish bilan bandligi. Óquv qóllanma – Т.: 2011. – 291 b. 4. Xolmóminov Sh.R., Xolmurodov S.E. “Mehnat bozori iqtisodiyoti”. Óquv qóllan – Т.: 2013. – 228 b.
4.Холмўминов Ш.Р. Меҳнат бозори иқтисодиѐти. Ўқув қўлланма. Т. Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси адабиѐт жамғармаси нашриѐти, 2004. - 144 б