Menejmentga kirish

Munozara Savollari 
 
1.
 
Lehman Brothersdagi holatni etik yondashuvi bilan (tomonidan) tasvirlang. 
Bu yerda nima sodir boʻlganligi haqida fikringiz qanday? 
2.
 
Lehman Brothersdagi madaniyat nimaga oʻxshaydi? Qanday qilib bu 
madaniyat kompaniya’ning halokatga yuz tutishiga olib keldi? 
3.
 
Kompaniya’ning qulashida Lehmanning boshqaruvchilari qanday roʻl 
oʻynaganlar? Ular masuliyatli va axloqli edilarmi? Muhokama qiling. 
4.
 
Lehman Brothersda sodir boʻlgan narsalarni oldini olish uchun biror boshqa 
narsa qilinishi mumkinmidi? 
5.
 
Ommaning Enron haqidagi barcha shov-shuvlaridan va aksiyadorlarni 
himoya qilish uchun Sarbanes-Oxley Acti dan soʻng ham nima uchun biz bu kabi 

---

301 
holatlarni guvohi boʻlyapmiz deb oʻylaysiz? Bizneslarni ahloq yuzasidan ish yurita 
olishadi yoki kerak deb kutishimiz sababsizmi? 
 
“GREEN UP ON AISLE TWO” 
Ehtimol bu sizning hayolingizga tajribasizlik bilan ish yuritayotgandek 
oʻylashingiz mumkin boʻlgan eng soʻngi kompaniyadir. Yer sharida 8,400 ta 
dunyoning eng katta sotuv rastalariga ega Walmart katta miqdordagi mahsulotlarni 
aylanmasini amalga oshirib, katta miqdordagi kuchdan va boshqa resurslardan oʻz 
biznesini amalga oshirish uchun foydalanadi. Shuning uchun oʻz taminot tizimidan 
20 million metr tonna fabrika gaz chiqindilarini qisqartiruvchi ya’ni u yiliga 3.8 
million avtomobillarni yoʻllardagi qatnovini toʻxtatishga teng kompaniya’ning e’loni 
ommani etiborini tortdi.Bu e’lon kompaniya oʻz mahsulotlari qanchalik tabiatni 
muhofazasiga qaratilganligining barqarorligi indeksini yaratishini aytganidan bir 
necha oylardan soʻng yaratildi. 
Walmartning 3 fazali rejasining birinchi qismi oʻzlarining zavod gaz 
chiqindilari, suv va qattiq chiqindi isrofini qisqartirish sayi-harakatlari, va biznes 
faoliyatlari haqidagi boshqa detallar haqida 1 ta savollardan iborqat soʻrovnomadan 
foydalaniob oʻzining 100,000 dan ortiq taminotchilaridan malumot olmoqda edi. Bu 
malumot 2009-yilning oktabrigacha qabul qilindi va uni malumotlar zaxirasiga 
kiritish jarayonining ikkinchi fazasi boshlangan. Uchinchi faza esa shu barcha 
malumotlarni oxir-oqibat osonlik bilan tushunilgan universal darajalsh tizimiga ega, 
ozuqaviylik belgisiga oʻxshash biroq atrof-muhit va ijtimoiy barqarorlik haqidagi 
detallarga asoslangan boʻlganlariga ega boʻlishni taqazo etadi. Biroq, bu sayi-harakat 
2013-yilgacha erishilmasligini ehtimoli bor. 
Bu holat kompaniya’ning atrof-muhitga zarar yetkizmaslikka qaratilgan ilk 
qadami emas. Soʻngi yillarda Walmart bir qancha atrof mihitga oid tashabbuslarni 
boshladi va ular oʻz yuk mashinalarini va DVD larni ishlab chiqaruvchi 20
th
Century 
Fox Home Entertainment bilan ishlashning samaradorligini oshirib, CD disklarini 
markazidagi plastik qavariq joyini olib tashlash orqali fabrika gaz chiqindilarini 
qisqartirishni oʻz ichiga oladi. Atrof mugitga zarar yetkazmaslikning eng soʻngi 
tashabbusining eng qiyin qismi oʻz taminotchilarini ularning oʻzlarining atrof-
muhitga oid muammolarni aniqlashga va kamaytirishga vaqt va mablag` 
ajratishlariga koʻndirib kelmoqda. Ayniqsa, taminotchilardan “xom-ashyodan 
foydlanishdan to qayta ishlashgacha boʻlgan oʻz mahsulotlaridan ajralayotgan karbon 
ni aniqlashni” soʻralmoqda. Taminotchilarning ishtiroki majburiy boʻlmasada, 
Walmart oʻz maqsadlarini baham koʻrgan taminotchilari bilangina biznes qilishga 
qiziqishini bildirdi. Shuningdek, kompaniya Environmental Defense Fund, 
ClearCarbon, Applied Sustainability Center (Arkansas universitetida joylashgan),va 
Carbon Disclosure Project kabi tashkilotlar bilan ham birgalikda ish yuritmoqda. Bu 
guruhlar Walmartga va uning taminotchilariga maslahatlar beradi va chiqindilarni 
kamaytirishni oʻlchashda va baholashda koʻmaklashadi.