Menejmentga kirish

Yozishmalarni ratsional olib borish
ham muhim ahamiyatga ega. Kiruvchi 
pochtani ishlab chiqishni ratsionalizatsiyalash uchun quyidagilar zarur: 

sizning stolingizga faqat siz uchun ahamiyatga ega boʻlgan yozishmalarni 
qoʻyish haqida ogohlantirish; 

kotibga kiruvchi pochtani oldindan navlarga ajratishni (masalan, ustivorligi 
boʻyicha) va uni maxsus papkalarga joylashtirishni topshirish; 

kiruvchi xatlarga kerakli izohlovchi materiallarni qoʻshish haqida topshiriq 
berish; 

xatlarni oʻqishda muhim joylarni darhol belgilab qoʻyish, bu sizga va 
boshqalarga ularning keyinchalik ishlab chiqishni osonlashtiradi. 

xatni ishlab chiqish boʻyicha koʻrsatmalar va mulohazalar bilan ta’minlash; 

xatni olgandan keyin darhol, ya’ni pochta koʻrib chiqish vaqtida ishlab 
chiqish va choralar koʻrish. 
Oʻzini oʻzi boshqarishning oxirgi vazifasi natijalar ustidan nazorat yoki
 oʻzini 
oʻzi nazarot qilishdir
, u tufayli rejalashtirilgan ishlar bajarilganmi, rejalarga 
tegishli tuzatishlar kiritilganmi yoki yoʻqmi, belgilanadi. 
Nazorat qoʻydagi uchta vazifani bajaradi: 
1)
jismoniy holatni anglab etish. Nazoratni amalga oshirish paytiga kelib 
nimalarga erishilgan? 
2)
rejalashtirilganni erishilgan bilan solishtiring. Qoʻyilgan maqsadga 
qanday darajada erishilgan? 
3)
ma’lum chetga chiqishlarga tuzatishlar kiritish. 
Nazoratning vaqti, davomiyligi va muntazamligi ijro etilayotgan vazifalar va 
qoʻyilgan maqsadlarga bogʻliq. U amalga oshirilayotgan jarayonni nazorat qilish 
va natijalar nazorati(maqsadiy nazorat)ga boʻlinadi. 
Nazoratni amalga oshirish uchun oʻz rejalari va mehnatni tashkil qilinishini 
muntazam ravishda tekshirish, oʻziga doimiy ravishda quyidagi savollarni berish 
tavsiya etiladi: 
Haqiqatan ham men zarur masalani echayapmanmi? 
Men boʻlgʻuvsi faoliyatga uning ustivorliligiga muvofiq toʻgʻri kelamanmi? 
Men ma’lum vaqtda rejalashtirilgan vazifalarni bajara olamanmi? 

---

196 
Men ishning etarlicha hajmini boshqalarga qayta topshira olamanmi? 
Men kichik ishlarni yagona blokka birlashtira olamanmi? 
Men “halaqitlar” va “vaqtni yutib yuborilishi” bilan kurash olib 
borayapmanmi? 
Yana faoliyat va vaqtning tahlilini ham oʻtkazish zarur, u kun va hafta 
davomidagi vaqtdan haqiqiy foydalanishni rejalashtirilgan bilan solishtirishni 
koʻzda tutadi. Buning uchun ma’lum davr(kun yoki hafta) ajratiladi, bu davr 
davomida bajarilgan ishlar va sarflangan vaqt qayd etiladi. Keyin faoliyatning har 
bir turi mehnat jarayonini vaqtni tajash maqsadida muvofiqlashtirish imkoniyatlari 
nuqtai nazardan tahlil qilinadi: 
- Agar ushbu faoliyatdan voz kechilsa, nima sodir boʻladi? 
- Agar ushbu faoliyat toʻliqligicha yoki qisman boshqalarga topshirilsa, nima 
sodir boʻladi? 
- Agar ushbu faoliyat vaqtning qisqaroq oraligʻi davomida amalga oshirilsa, 
nima sodir boʻladi. 
Agar hech nima sodir boʻlmasa yoki oqibatlar ahamiyatsizoq boʻlsa, unda bu 
faoliyatdan voz kyechish, uni boshqalarga topshirish yoki qisqaroq muddatlarda 
amalga oshirish mumkin.
Keyin haqiqiy vaqtli yuklamani belgilashga, hamda qancha vaqtni tejash 
mumkinligini, vaqtni tejash boʻyicha qanday choralar koʻrish kerakligi, tejalgan 
vaqtdan qanday foydalanish mumkinligini aniqlashga harakat qiling. 
Menejer faoliyati oʻzini oʻzi tashkil qilinishining boshlangʻich nuqtasi 
qoʻyilgan maqsadlarga erishishning moʻljalidan iboratdir. 
Mehnat natijalarini maqsadlarga erishish nuqtai nazaridan nazorat qilish 
vazifalari bajarilganidan keyin(yakuniy nazorat), yirik loyihalarni amalga 
oshirishda esa- oraliq bosqichlarda (oraliq nazorat) amalga oshirilishi kerak, 
Oʻzining yillik, oylik, haftalik va kunlik rejalarning quyidagi savollarga javob 
bergan holda, muntazam ravishda nazoratini amalga oshirish zarur: 
-Qanday natijalarga erishildi? 
-Nima qilinmay qoldi va nima uchun? 
-Qayerda vaqt yoʻqotildi? 
-Keyingi davrni rejalashtirish uchun qanday xulosalar chiqarish mumkin? 
Shunday qilib, menejerning shaxsiy ishini ratsionnallashtirish uning 
faoliyatining samaradorligini oshirishga imkon beradi,jamoani muvaffaqiyatli
boshqarish uchun shart-sharoitlar yaratadi.