Menejmentga kirish

Keluvchilar oqimini boshqarish
ham muhim amiyatga ega, u hammadan 
avval keraksiz va ma’lum qilinmagan keluvchilardan oʻzini chetga tartishga 
qaratilgan. Rahbarlar ishlarni begona masalalarga chalgʻitmasdan oʻylab 
koʻrishlari uchun vaqtga ega boʻlishlari kerak. Agar har kanday kishi va haftaning 
har qanday kunida va kunning har qanday vaqtida shaxsan yoki telefon boʻyicha 
menejer bilan muloqat qilishga da’vogarlik qilsa, bu yoʻl qoʻyib boʻlmaydigan 
ortiqchalik hisoblanadi. Bu narsa sodir boʻlmasligi uchun quyidagilar tavsiya 
etiladi: 

kotibga kelishlar muddati va sanasini oldindan muvofiqlashtirish va unga 
rioya qilishni topshirish; 

kotibning yozuv stolidan oʻziga xos toʻsiq sifatida foydalanish, uni hech kim
“Men Sizga nima qilishim mumkin?”, “U Sizga qoʻngʻiroq qilishi mumkinmi?” 
soʻrovlarini olmasdan, chetlab oʻta olmaydi; 

---

193 

“osoyishta soat”ni kiritish, masalan, ish kunining boshida, bu vaqtda sizni 
hech kim bezovta qilmasligi kerak; 

umumiy qabul soatlarini, hamda alohida rahbarlar uchun qabulning ma’lum 
qabul soatlarini belgilash; 

keluvchilarni turgan holda qabul qilish va salomlashish vaqtida kelishning 
ustivorligi yoki zaruriyatini belgilash. 
Ma’lum qilinmagan keluvchilar bilan muloqat qilish usullari siz- ning 
etarliga vaqtga ega boʻlishingiz, keluvchi bilan qanday munosabatda ekanligingiz, 
uning bilan oldingi muloqotlardan qanday tajriba olgan -ligingizga bogʻliq 
boʻladi. hammadan avval, uning kelishining sabablari ha- qida soʻrash kerak. 
Javobga koʻra u bilan suhbatni oʻzingizning xodimingiz yoki boshqa boʻlimga 
topshiring. Agar masalaga kamroq vaqt sarflash bilan hal qilish mumkin boʻlsa, 
suhbatni davom ettiring yoki uchrashuv haqida kelishib oling. Ammo eng yaxshisi 
- qat’iy ma’lum qabul soatlariga oʻrgatishdir. 
Qabulga tayyorgarlik koʻrish uchun quyidagilar zarur: 

keluvchidan kelishning maqsadini aniqlash; 

suhbatning davomiyligini oldindan belgilash; 

agar moʻljallangan maqsadga rejalashtirilgan vaqt davomida erishishning 
iloji boʻlmasa, suhbatni boshqa vaqtga koʻchirish; 

xususiy axborotni qabul oxirida bayon qilish; 

suhbatga tayyorlanish va kerakli hujjatlarni tayyor holda ushlab turish. 
Oʻz xodimlarini qabul qilish uchun ham qabul saotlarini belgilash zarur. 
Vujudga kelgan muammolarni aniqlash uchun muntazam ravishda qisqa operativ 
majlislarni oʻtkazish zarur. 
Agar majlis choʻzilib ketsa, keluvchi esa uni tugatishni istamasa, quyidagilar 
maqsadga muvofiqdir: 
-umumiy xulosani aytish va suhbatni yakunlash; 
-qoʻl soatiga qarash; 
-turish va keluvchini eshikkacha kuzatish; 
-kotib bilan, u suhbatni uzib qoʻyishi va keyingi ish haqida eslatishni kelishib 
olish; 
-keluvchini suhbatgacha va uni yakunlashdan oldin sizni boshqa keluvchilar 
kutayotganligi va sizning vaqtingiz cheklanganligini xabardor qilish; 
-oddiygina qilib, siz hozir suhbatni tugatishni istayotganligingizni aytish.