Mehnat ishlab chiqarish tadbirkorlik qobiliyati kapital halim hamroyev tadbirkorlik asoslari

x o ‘jalik mashinalari va uskunalari, offislar
uchun mebel
15
3.
Temir y o ‘l, dengiz, daryo va havo transporti
vositalari, kuch-quvvat beradigan mashinalar
va uskunalar (issiqlik texnika uskunalari,
turbina uskunalari, elektr dvigatellar va dizel-
generatorlar), elektr uzatish va aloqa qurilmalari,
truboprovodlar
8
4. Binolar, inshootlar va imoratlar
5
5.
Yuqoridagi guruhlarga kiritilmagan,
amortizatsiya qilinadigan boshqa vositalar
10
ning eskirish qiymati shu m e’yorlar bilan boshlang‘ich qiymatidan hisob­
lanadi. A sosiy vositalarning yangilanib, takomillashib borishi mehnat
289

---

unumdorligini ko‘tarishga va faoliyat samaradorligini oshirishga olib
keladi. Shuning uchun keyingi paytlarda tezlashtirilgan amortizatsiya
qo‘llanilmoqda.
Nomoddiy aktivlar ham amortizatsiya qilinadigan vositalar hisob­
lanadi. Ularning amortizatsiya hisoblanadigan qiymati foydali xizmat
muddatiga, xizmat muddatini aniqlash mumkin bo‘lmagan holda 5
yilga (lekin tadbirkorning faoliyat yuritish muddatidan ko‘p bo'lmagan
davrga) taqsimlanishi kerak.
Uzoq muddatli moliyaviy investitsiyalar (qo‘yilmalar) bir yildan or­
tiq muddatga sotib olinadigan qimmatli qog‘ozlardir.
Kapital qo‘yilmalar asosiy vositalar obyektlarini qurish va xarid
qilish, nomoddiy obyektlami sotib olish, yem i obodonlashtirish, uzoq
muddatga ijaraga olingan asosiy vositalarga uzoq muddatga (bir yildan
ortiq) m o‘ljallangan xarajatlar hisoblanadi.
Tadbirkorlikda qisqa muddatli sarmoya ham muhim ahamiyat kasb
etadi. Unga bir yilgacha xizmat qiladigan ishlab chiqarish va ayirbosh­