Mehnat ishlab chiqarish tadbirkorlik qobiliyati kapital halim hamroyev tadbirkorlik asoslari

qaytib keladi. Amortizatsiya tushunchasi lotincha so'zdan olingan
bo‘lib, so ‘ndirish degan ma’noni bildiradi. Asosiy vositalar asta-sekin
eskirib, qiymatini y o ‘qotib boradi. Bunday obyektlar butunlay yaroqsiz
holga kelib qolganidan so ‘ng uni yangisini barpo etish uchun ularning
eskirishi oyma - oy hisoblab boriladi va eskirish qiymati amortizatsiya
ajratmasi shaklida to‘planib boriladi. Masalan, biror uskunaning foy-
dali xizmat muddati 10 yil bo‘lsa, demak u bir yilda 10 foizga eskiradi
va o ‘z qiymatining 10 foizini y o ‘qotadi, ya’ni tayyorlanayotgan mah­
sulotga o‘tkazadi. Ana shu 10 yil ichida har yili qiymatining 10 foizi
pulga aylanib, jam g‘arib boriladi.
288

---

Uzoq muddatga xizmat qiladigan obyektlarning turlari bo‘yicha
amortizatsiya m e’yorlari belgilangan (14. 1- jadvalga qarang) va ular-
14. 1-jadval
O ‘zbekistonda amal qilayotgan asosiy vositalarning
amortizatsiya m e’yorlari
№
Asosiy vositalarning turlari
Amortizatsiya
m e’yori (asosiy
vositaning
boshlang‘ich
qiymatiga nisbatan
foizda)
1.
Yengil avtomobillar, taksi, y o ‘llarda
foydalaniladigan avtotransport texnikasi,
maxsus asbob-uskunalar, inventar va jihozlar,
komputerlar, ularning periferiya qurilmalari va
m a’lumotlarni qayta ishlash uskunalari
20
2.
Yuk avtomobillari, avtobuslar, maxsus
avtomobillar va avtotirkamalar, sanoatning
barcha tarmoqlari, metal quyish korxonasi
uchun mashinalar va uskunalar, temirchilik-
presslash uskunalari, qurilish uskunalari, qishloq