Mazkur Qoidalar «O’zdavtemiryo’lnazorat» inspeksiyasi boshlig’ining buyrug’i (farmoyishi) bilangina o’zgartirilishi mumkin

5-bob


STANSIYA XO’JALIGINING
INSHOOT VA QURILMALARI

54. Stansiyalar yo’llarining rivojlanishi va texnik ta’minoti poezlar harakatining belgilangan miqdorlari, poezdlarni qabul qilish va jo’natish, yuk va bagajlarni ortish, tushirish, tarkib va vagonlarni ishlovdan chiqarish jarayonlarining vaqt me’yorlarini bajarilishini, texnik vositalardan samarali foydalanish, poezdlar harakati xavfsizligi va mehnatning xavfsiz sharoitlarini ta’minlashi lozim.

Yo’lovchilarga xizmat ko’rsatishga mo’ljallangan binolar, platformalar va boshqa inshoot va qurilmalar me’moriy-badiiy ko’rinishga ega bo’lishi lozim, yo’lovchilarni tashish bilan bog’liq jarayonlarni qulay va xavfsiz bajarilishini ta’minlashi kerak. Zarur hollarda yo’lovchi platformalariga o’tish uchun piyodalar tonneli yoki ko’priklar bo’lishi kerak.
Stansiyalardagi piyodalarning o’tish joylari bir sathda bo’lgan hollarda, ular piyodalar yurishi uchun to’shamalar, ko’rsatkichlar va ogohlantiruvchi yozuvlar, zarur hollarda esa avtomatik signalizasiya bilan jihozlanishi lozim.
Yo’lovchi stansiyalari, joylarni band etish va chiptalar sotish avtomatlashtirilgan tizimi, chipta bosib chiqaradigan mashina va avtomatlar tizimi, o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish yuk saqlash kameralari, poezdlar jo’nashining avtomatik ko’rsatkichlari, ma’lumot berish qurilmalari bilan jihozlanadi.
Peregonlardagi yo’lovchi to’xtash punktlari usti yopiq yoki pavilonli yo’lovchi platformalariga, xizmat ko’rsatiladigan yo’lovchilar soniga muvofiq chipta sotadigan kassalarga ega bo’lishi kerak.
Yuk va sovutgich qurilmalari yuklarning saqlanishini va yuk jarayonlarini qulay bajarilishini ta’minlashi lozim.
55. Faoliyati poezdlar harakati bilan bog’liq bo’lgan xodimlar (stansiya navbatchilari, manevr dispetcherlari, signallash va aloqa distansiyalari xodimlari va boshqalar) uchun mo’ljallangan xizmat binolari va xonalarida mehnat qilish uchun zarur sharoitlar bo’lishi kerak.
Stansiya navbatchilarining xizmat xonalarida boshqarish va nazorat asboblari, jumladan, stansiya navbatchisining faoliyatiga bevosita aloqador bo’lgan avtomatlashtirilgan ish o’rni uskunalarini hamda yoritishni markazlashgan boshqarish va seksiya ajratgichlarini masofada turib boshqarish pultlarini o’rnatishga ruxsat beriladi. Boshqa uskuna va jihozlarni o’rnatilishiga alohida istisno hollarida DATK mintaqaviy temir yo’l uzeli boshlig’i ruxsati bilan yo’l qo’yiladi.
Yo’lovchi va yuklarni jo’natuvchi hamda qabul qiluvchilarga xizmat ko’rsatuvchi xodimlarning xonalariga o’tish, jarayonlarning tez bajarilishi uchun qulay bo’lishi lozim. Yo’lovchilarga xizmat ko’rsatish uchun mo’ljallangan xonalarni boshqa maqsadlarda band etish taqiqlanadi.
56. Yo’lovchi va yuk poezdlari aralash harakatlanuvchi liniyalarda joylashgan yo’lovchi va yuk platformalari to’g’ri uchastkalarda yo’lning o’qiga nisbatan balandlik va masofa bo’yicha quyidagi me’yorlarga mos kelishi lozim:
1100 mm – baland platformalar uchun rels kallaklari tepasi sathidan;
200 mm – past platformalar uchun rels kallaklari tepasi sathidan;
1920 mm – baland platformalar uchun yo’l o’qidan;
1745 mm – past platformalar uchun yo’l o’qidan.
Yo’lning egri uchastkalarida bu masofalar Qurilishlarning yaqinlashish gabaritlarini qo’llash bo’yicha yo’riqnomada belgilangan me’yorlar bo’yicha aniqlanadi.
Foydalanish jarayonida o’lchamlarning quyidagi chegaralarda o’zgartirilishiga ruxsat etiladi: balandlik bo’yicha 200 mm gacha ortishi va 50 mm gacha kamayishi; yo’l o’qigacha bo’lgan masofada 30 mm gacha ortishi yoki 25 mm gacha kamayishi.
Yo’lovchi va yuk platformalari balandligining belgilangan o’lchamlardan oshib ketishi va yo’l o’qigacha bo’lgan masofaning belgilangan miqdordan kamayishiga ular joylashgan yo’llarning vazifasi, harakatlanayotgan tarkibning turi va harakat tezligiga bog’liq ravishda Qurilmalar yaqinlashuvi o’lchamlarini qo’llash bo’yicha yo’riqnoma bilan ruxsat etiladi.
Stansiya va peregonlardagi yangi va qayta qurilayotgan baland platformalar, yo’lni mashinalashtirilgan ta’mir etish va platformani mexanizasiyalashtirilgan tartibda tozalash, stansiyalarda esa, bundan tashqari, vagon va lokomotivlar harakat qismlarini ikki tomonlama ko’rikdan o’tkazish va ta’mirlash imkonini beruvchi konstruksiyaga ega bo’lishi kerak.
Yo’l va platformalarni ta’mirlash paytida relsning tepa sathidan yo’lovchi va yuk platformalarining tepa qismigacha bo’lgan hamda yo’l o’qidan platforma chetigacha bo’lgan masofalarni o’zgartirish taqiqlanadi.
57. Strelka va signallar bevosita boshqarilishi amalga oshiriladigan stansiya postlari, ular boshqaradigan tegishli strelka va yo’llar yaxshi ko’rinadigan qilib joylashtirilishi lozim.
Bunda stansiyalardagi mahalliy sharoitlarga bog’liq ravishda elektr markazlashtirish postlari (tepalik postlaridan tashqari) uchun istisnolarga yo’l qo’yilishi mumkin.
58. Stansiyalarning markazlashtirish postlari va strelka postlarining xonalari DATK raisi tomonidan belgilangan me’yorlar bo’yicha zarur signalizasiya asboblari, jihozlar va boshqa asbob-uskuna va ashyolarga ega bo’lishi lozim. Strelkali postlar, bundan tashqari, telefon aloqasining tashqi chaqiruv qurilmalari bilan jihozlangan bo’lishi kerak.
59. Saralash tepaliklari tepalik lokomotivlarining mashinistlariga, tarkib tuzadigan brigadalar va boshqa xodimlarga zarur ko’rsatmalarni berish uchun signalizasiya, radio aloqa va ikki tomonlama aloqa qurilmalari bilan jihozlangan bo’lishi kerak.
Ish hajmiga bog’liq ravishda saralash tepaliklari vagonlarni tarqatishning mexanizasiyalash va avtomatlashtirish qurilmalari, tepalik strelkalarini avtomatlashtirish, tepalik lokomotiv signalizasiyalarini avtomatlashtirish hamda zarur hujjatlarni uzatish va yuborish qurilmalari bilan jihozlanadi. Tepalik markazlashtirilishiga qo’shilgan barcha strelkalar, mexanizasiyalashtirilgan tozalash va qorni eritish uskunalari bilan jihozlanadi.
Avtomatlashtirilgan va mexanizasiyalashgan tepaliklari mavjud stansiyalarda tepalik uskunalariga texnikaviy xizmat ko’rsatish va ta’mirlash ustaxonalari hamda mexanizasiyalashgan maydonchalarning bo’lishi shart.
60. Barcha saralash stansiyalari, shuningdek, yo’lovchi, uchastka va yuk stansiyalari ish hajmiga bog’liq ravishda, manyovr harakatlari to’g’risida ko’rsatmalarni uzatish hamda manyovr dispetcherlari, stansiya navbatchilari, poezd tuzuvchilar, lokomotiv mashinistlari, stansiya texnologik markazlari, texnikaviy xizmat ko’rsatish punktlari, tijorat ko’rigi punktlari, yuk xududlari va konteyner maydonchalari xodimlari, yo’l va qor tozalash mashinalariga xizmat ko’rsatuvchi xodimlarning manyovr ishlarini tashkil etish, texnikaviy xizmat ko’rsatish va poezddagi vagonlarni ta’mirlash masalalari bo’yicha o’zaro gaplashishlari uchun stansiya ichidagi dispetcherlik aloqasi, stansiya radio aloqasining manyovr va boshqa turlari hamda ikki tomonlama park aloqasi qurilmalari bilan jihozlangan bo’lishi lozim.
Saralash, uchastka va yuk stansiyalari ish hajmiga bog’liq ravishda, bundan tashqari, avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlari, DATK axborot hisoblash tarmog’i bilan aloqa qurilmalari, tashish hujjatlarini qabul qilish va eltish hamda ko’rikdan o’tkazilayotgan va ta’mirlanayotgan tarkiblarni markazlashtirilgan to’sish qurilmalari, stansiyalardagi vokzallar esa yo’lovchilarga ma’lumot berish uchun aloqa qurilmalari bilan jihozlanadi.
61. Stansiyalarda yo’lovchilarga xizmat ko’rsatish inshootlari, poezdlarni qabul qilish va jo’natish, yuk ortish-tushirish va manyovr ishlarini bajarish, anjomlash, harakat tarkibiga texnikaviy xizmat ko’rsatish va ta’mirlash yo’llari va parklari, yuk hududlari, konteyner maydonchalari, saralash maydonchalari, saralash platformalari, vagon tarozilari, shuningdek, xodimlar poezdlarni kutib oladigan joylarda strelka bo’g’izlari, omborlar, kesishmalar, zarur hollarda esa boshqa yo’l va punktlar yoritilishi shart.
Yoritish DATK raisi tomonidan belgilangan me’yor talablariga javob berib, poezdlar harakati va manyovr harakatlarining xavfsizligini, vagonlarga chiqarish va tushirish paytida yo’lovchilarning xavfsizligini, xizmat ko’rsatuvchi xodimlarning uzluksiz va xavfsiz faoliyatini va yuklarni muhofaza qilinishini ta’minlashi lozim.
Ish hajmi kam bo’lgan oraliq stansiyalarda yuk va manyovr ishlari olib borilmayotgan paytda stansiyaning yuk ortish-tushirish va boshqa yo’llaridagi tashqi yoritishni seksiyali o’chirish qurilmalari mavjud bo’lishi kerak.
Yo’lovchi to’xtash punktlarida yo’lovchilarni vagonlarga chiqarish va vagonlardan tushirish hamda yo’lovchilar uchun ajratilgan xonalar yoritilishi lozim.
Tashqi yoritish signal chiroqlarining aniq-ravshan ko’rinishiga ta’sir etmasligi lozim.