Mazkur ishchi o‘quv dasturi Bioinjeneriya va oziq-ovqat xavfsizligi fakulteti Kengashining 2020 yil " " dagi yig‘ilishida muhokama qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya etilgan.

Arslonkuyruk (Pustыrnik serdechnыy) - Leonurus cardiaca L. Pushti, pushti-binafsha rangli, besh bulakli, ikki labligullari usimlikning yukori kismidagi barglari kultigida xalka shaklida joy- lashib, boshoksimon tupgulni xosil kiladi. Mevasi - turtta yongokcha. Arslonkuyruk iyun-avgust oylarida gullaydi, mevasi iyul-sentyabrda yetiladi. Arslonkuyruk turlari MDX davlatlarida Yevropa kismi, Kavkaz va Garbiy Sibirdagi axoli yashaydigan joylarga yakin yerlarda, bush yotgan joylarda, ekinzorlarda va boshka yerlarda usadi. Tibbiyotda arslonkuyrukning ikki turi: besh bulakli arslonkuyruk - pustыrnik pyatilopostnoy - Leonurus Quinquelobatus L. va oddiy ars­lonkuyruk - pustыrnik serdechnыy (obыknovennыy) - Leonurus cardiaca L. kullaniladi. Uzbekistonda turkiston arslonkuyrugi (Leonurus turkestanicus V. Krees. et. Kupr.) tarkalgan, uning balandligi 40-150 smga yetadigan o’t o’simlik. Tibbiyotda arslonkuyruk turlarining yer ustki kismi ishlatiladi. Usimlik gullagan davrida poyasining yukori kismi 30 - 40 sm uzunlikda urib olinadi va soya yerda kuritiladi. Arslonkuyruk turlarining yer ustki kismi tarkibida flavono- idlar (rutin, kvertsetin va kvinkvelozid), 0,4% alkaloidlar, efir moyi, S vitamini, karotin, kandlar, 9% gacha oshlovchi, achchik va boshka biologik faol moddalar bor. Arslonkuyruk preparatlari tinlantiruvchi xususiyatga ega.
A stragal (Astragal) - Astragalus L. Astragal turlari Dukkakdoshlar - Fabaceae oilasiga mansub bir yoki kup yillik o’t o’simlik xamda butalardir. Barglari juft patli murakkab bulib, bandlari yordamida poya va shoxlarida ketma-ket joylashgan. Bargchalari (barg bulaklari) juda mayda, nishtarsimon, tumtok uchli tuxumsimon, kuriganda asosiy barg bandidan tukiladi, asosiy bandi esa uchli bulgani uchun poyada tikan dolida saklanib koladi. Mayda, sarik rangli gullari juft-juft bulib, barg kultigida joylashgan. Mevasi - bir urugli, sertuk, pishganda ochilmaydigan dukkak. Astragalning yelim olinadigan turlari: Sershox astragal (Astragal voylochnovetvistыy) - Astragalus. Piletocladus Freyn et. Suit., Maydabosh astragal (Astragal melkogolovchatыy) - Astragalus. Microcephalus Willd. va boshka turlari Turkmaniston, Armaniston, Ozarbayjon va Uzbekistonning janubidagi togli xududlarida usadi. Tibbiyotda astragal yelimi keng kullaniladi. Asosan poyasi va shoxlaridan olinadigan yelimi ishlatiladi. Yelim (tragagant) tarkibi­da 60 % bassorin, 8-10 % arabin va boshka uglevodlar bor. Astragal yelimidan (arab yelimi kabi) tabletka, dabdori, emulsiya va boshka dori shakllari tayyorlashda foydalaniladi. 6.5.-rasm. Sershox astragal (Astragal voylochnovetvistыy) - Astragalus. piletocladus Freyn et. Suit Bozulbang (Lagoxilus) (Lagoxilus opyanyayuщiy) - Lagochilus inebrians Bge.
Bozulbang Yasnotkadoshlar - Lamiaceae oilasiga mansub bulib, buyi 30-40 (60) sm ga yetadigan kup yillik o’t o’simlik. Poyasi tik usadi, turt kirrali, shoxlanmagan yoki shoxlangan. Barglari uch-besh bulakka bulingan bulib, poyasi bilan shoxlarida kiska bandi yordamida karama- karshi joylashgan. Usimlik gullash davrida pastki barglari kurib ko- ladi. Pushti gullari poyasi bilan shoxlarining yukorikismidagi barglari kultigida 4-6 tadan xalka shaklida urnashgan. Mevasi - turtta yongokcha. Bozulbang Uzbekiston, Turkmaniston va kisman Tojikistonning ayrim viloyatlaridagi adirlar va shagalli tog yon bagirlarida usadi. Bozulbang usimligining yer ustki kismi - guli va bargi xalk tabobatida keng foydalaniladi. Guli va bargi tarkibida 0,2% efir moyi, S va K vitaminlari, karotin, organik kislotalar, kand, smola, 0,67% flavonoidlar, lagoxilin, 11 - 14% oshlovchi v a boshka biologik faol moddalar bor.