Maxsus talim vazirligi samarqand davlat universiteti inson resurslarini boshqarish fakulteti

Axborot mahsulotlari va xizmatlarini ishlab chiqarishni boshqarishda marketing tadqiqotlari natralaridan fodalanish

Marketing tadqiqotlari mazmuni	Axborot mahsulotlari va xizmatlarini ishlab chiqarishni boshqarish protseduralari
Ichki va tashqi bozorlarda axborot mahsulotlari va xizmatlariga talabm o'rganish asosida axborot mahsulotlari va xizmatlari bozorining kompleks tahlili.	Axborot mahsulotlari va xizmatlari sifatini baholash mezonlari va ko'rsatkłchlarini tanlash va amq turdagi axborot mahsulotlari va xizmatlarłning maqsadga muvofiq hajmlarłni ishlab chiqarishni aniqlash. Axborot mahsulotlari va xizmatlari sifatini baholash uchun predmet sohasi va arametrlarini aniqlash.
An'anaviy turdagi axborot mahsulotlari va xizmatlarining moslashuvi va bozorning aniq sektoriga yo'naltirilgan yangi turlarini aratish.	Axborot mahsulotlari va xizmatlarini belgilanishi va ehtiyojlarga qarab, axborot mahsulotlari va xłzmatlarłni baholash usłubi otłni ani lash.
Axborot mahsulotlari va xizmatlariga narx tashkil etish. Talab, tannarx va ishlab chiqarish hajmini hisobga Olgan hołda narx tashkil etish siyosati.	Talab qilingan sifatni ta'minlash sharti bilan tannarxni pasaytirish yo'llarini belgilash.
Axborot mahsulotlari va xizmatlarini tarqatish kanallarini aniqlash.	Axborot mahsulotlari va xizmatlarini yangi tashuvchilar va yangi o'ramda reklama qilish. Mavjud kanallardan foydalanish va yangilarini tashkil etish.
Aniq axborot mahsuloti va xizmatini fóydalanuvchi tomonidan bahosini aniqlash.	Aniq axborot mahsuloti va xizmatlari hamda ishlab chiqarish hajmlariga bo'lgan talabni aniqlashda foydalanuvchi baholarini hisobga Olish.
Axborot mahsulotlari va xizmatlarini samarali qo'llash bo'yicha iste'molchilarni o'qitish va imkoniyatlari bilan tanishtłrish.	Talabni kuchaytirish va axborot mahsulotlari va xizmatlaridan yaxshiroq foydalanish maqsadida ta'lim olayotgan kontłngentni kengaytłrish.

7-bosqich. Marketing dasturini ishlab chiqish. Bozorni kompleks o'rganish va bu asosda ma'lum davrga bozor strategiyasi va taktikasini ishlab chiqish hamda firma missiyasi va maqsadlariga erishishda firmaning bo'linmalari kuchlarini muvofiqlashtirish, firma faoliyatini tartibga soluvchi asosiy hujjat — marketing dasturida o'zining aniq ifodasini topadi.

Dasturning barcha muhim komponentlari marketing miks (marketing mix) elementlarining majmuasini tashkil etadi, uning yordamida marketing konsepsiyasi amaliy faoliyati ro'yobga chiqadi.
Marketing nuqtai nazaridan, barcha maqsadlarni uch guruhga bo'lish mumkin:
firmaning asosiy/global, umumiy maqsadlari; butun tashkilotga tegishli marketing maqsadlari; marketing ayrim sohalari maqsadlari.
Global maqsadlar o'z ichiga quyidagilarni oladi: foydaning kutilgan darajasi; imkon qadar arzon axborot mahsulotlari va xizmatlarini ta'minlash; sifatli axborot mahsulotlari va xizmatlari bilan ta'minlash; boshqa maqsadlar.
Firmaning marketing maqsadlari quyidagilarni o'z ichiga oladi: xaridorlar sonini ko'paytirish; axborot mahsulotlari va xizmatlari konstruksiyalarini modernizatsiyalash; tannarxni pasaytirish; axborot mahsulotlari va xizmatlari sifatini yaxshilash; flankeringni o^c tkazish; axborot mahsulotlari va xizmatlari tashqi ko'rinishini yaxshilash; boshqa maqsadlar.
Marketing ayrim sohalari maqsadlari o'z ichiga quyidagilarni oladi: axborot mahsulotlari va xizmatlari bilan bog'liq maqsadlar; axborot mahsulotlari va xizmatlari narxlari bilan bog'liq maqsadlar; axborot mahsulotlari va xizmatlarini taqsimlash bilan bog' liq maqsadlar; axborot mahsulotlari va xizmatlarini rag'batlantirish bilan bog' liq maqsadlar.
Quyidagilar axborot mahsulotlari va xizmatlari marketingi dasturining asosiy elementlari hisoblanadi:

• 
  mahsulot va bozor tahlili;
  
• 
  axborot mahsulotlari va xizmatlariga narxning shakllanishi;
  
• 
  axborot mahsulotlari va xizmatlarini yaratishda, foydalanishda va ishlatishda ishtirok etuvchi turli xil tashkilotlar va uning foydalanuvchilari o'rtasida o'zaro munosabatlar tamoyilini o'rnatish;
  
• 
  reklama-targ' ibot faoliyati;
  
• 
  marketing dasturini bajarilishini nazorat qilish.
  

Ichki hujjat sifatida axborot mahsulotlari va xizmatlari marketingi dasturi tashkilotda marketing ishlarini o'tkazish tartibini qat'iy belgilaydi, ishlarning asosiy bosqichlari xarakteristikalariga ega, turli ishtirokchilar (bo' linmalar) o'rtasida taqsimlangan vazifalarni bajarilishini ko'zda tutadi. Marketing subyektini mahsulotga yo'naltirilgan (product driven) tashkilotdan, bozorga yo'naltirilgan (market driven) tashkilotga aylantirish uchun, bunday ishtirokchilarning boshqa butun xizmatlar bilan yaqindan muvofiqlashtirilishi zarur.
Axborot mahsulotlari va xizmatlari marketingi dasturining bunday tuzilmasi axborot mahsulotlari va xizmatlari sohasiga marketingning umumiy tamoyillarini tarqalishining bevosita oqibati hisoblanadi.