Maxsus pedagogika

Adekvat 
— muayyan  vaziyatlarga,  hodisalarga  mos  kelish.
Akalkuliya 
—  hisoblash  qobiliyatining  buzilishi,  bu  hoi  bosh  miya  so‘l 
yarim sharining old va orqa qismlari yetarli kamol topmasligi yoki kasallanishi 
oqibatida vujudga keladi.
Alaliya 
—  eshitish  qobiliyati  saqlangan  va  intellektning  organik  tarzda 
izidan chiqmagan  holda bolalar nutqining buzilishi. Alaliya ikki turli bo‘ladi: 
1)  motorli, 
bunda  nutqni  tushunish  saqlanadi,  ammo  uning  talaffuz tomoni 
buziladi;  2)  senorli,  bunda  bolalar  nutqni  tushunmaydilaf  va  nutqning 
talaffuz tomoni buziladi. Alaliyaga bachadondagi davrda yoki kamol topish  — 
nutqni  egallaguncha  bo‘lgan  ilk  bosqichlarida  miya  qobig‘idagi  nutq 
qismlarining organik buzilishi sabab boladi.  Bola nutqni egallaganidan keyingi 
nutq  buzilishining  xuddi  shu  turi  afazi  deb  ataladi.
Aleksiya 
-   o‘qish  qobiliyatining  buzilishi,  bu  hoi  miya  qobig‘i  nutq 
zonalarining  organik kasallanishi  oqibatida  ro‘y beratdi.
Analizatorlar 
—  inson  va  hayvonlarning  nerv  mexanizmlari,  bular 
yordamida tashqi va ichki muhitdan keladigan ta’sirlar idrok etiladi va analiz 
qilinadi.  Sezgi  organlarining  hammasi  —  ko‘z,  quloq,  hid  bilish,  sezish, 
ta ’mni  bilish  organlari  analizatorlar  jumlasiga  kiradi.  Har  bir  analizator 
quyidagilardan  iborat  bo'ladi:  1)  periferik  qism  yoki  retseptor,  ya’ni  ta’sirni 
idrok qiluvchi pribor; 2) qo‘zg‘alishni retseptordan markaziy nerv sistemasiga 
y&kazib  beruvchi  nerv  tolalari;  3)  bosh  miya  yarim  shari  qobig‘idagi  oliy 
markaz.
Anamnez 
— ota-onadan  yoki  bolani  tarbiyalovchilardan  bola  hayotining 
hamma bosqichlarida,  shu jumladan,  homiladorlik va tug‘ish  davrida,  uning 
o ‘sish  tarixi  haqida  vrach-pedagog  yoki  psixolog  oladigan  mufassal 
ma’lumotlar.  Anamnezni ,to‘plash vaqtida bolaning  nasl-nasabi,  uning qaysi 
kasalliklarga  chalingani  haqida,  nutq,  motorika,  o ‘yin  var  bilish  faoliyati 
haqida,  o‘qishi,  ishi  va  yurish-turishi  to ‘g‘risidagi  ma’lumotlar  aniqlanadi.