Maxsus pedagogika

Brayl  sistemasida  o ‘qitish 
-   ko‘rlami  bo‘rtma  nuqtali  shriftga asoslanib 
o‘qitish sistemasi; bunda olti nuqtani turlicha joylashtirish yordamida bo‘rtma 
yozuv  sistemasi  beriladi.  Bu  sistemaning  asoschisi  —  Lui  Brayldir  (1809— 
1852).  Brayl  sistemasi  harf,  son  va  nota  belgilarini,  tinish  belgilarini  o ‘z 
ichiga oladi.
Depressiya 
— ma’yus kayfiyatdagi g‘amgin, dilxastalik holati, bunda butun 
dunyo  nash’asiz  boiib  tuyuladi.
Dizartriya 
—  nutq  apparati  innervatsiyasining  organik  yetishmovchiligi 
natijasida talaffuzning buzilishi, bunda ayrim tovushlar, bo‘g‘inlar va so‘zlarni
215

---

talaffuz qilishda qiyinchiliklar tug‘iladi. Dizartriya ko‘pincha soxta bulbar paralich 
oqibatida  vujudga  keladi  (bosh  miya  nervlarining  IX—X—XI—XII  juftlarining 
lat  yeyishi  oqibatida  artikulyatsiya  mushaklarining paralich  bo'lishi).