Мавзу: Ўзбек халқ эртаклари асосида майда пластик композициялар яратиш

c)



rezbaning ichki diametri (dj)ni aniqlash uchun uning tashqi diametri (d) 0,85 ga ko‘paytiriladi ya’ni dj « 0,85*d. Ichki diametrning yanada aniq o‘lchami zarur bo‘Isa, tegishli standartdan olinadi. Chizmalarda rezbalarni tasvirlash va belgilash namunalari 4.5-jadvalda berilgan. Tashqi rezba qirqimida sh- trixovka chiziqlar uning ichki diametri oMchami bo‘yicha chizilgan ingichka tutash chiziqni kesib o‘tib, tashqi diametri oMchami bo‘yicha chizilgan asos­iy tutash chiziqqacha chiziladi. Ichki rezba qirqimida shtrixovka chiziqlar uning tashqi diametri oMchami bo‘yicha chizilgan ingichka tutash chiziqni kesib o‘tib, ichki diametri oMchami bo‘yicha chizilgan asosiy tutash ch iziqqacha chizi lad i.C hizmada rezbalarni belgilash Rezba o'qiga parallel [Rezba o'qiga perpendikular

4 .10-§. Rezba elementlari

Rezbaning sbegi; sbegidan boshlab: teshikda uchi berk teshik oxirigacha, sterjenda detal tayanch yuzasigacha bo‘lgan qism (nedorez)i; protochkasi va faskasi rezbaning elementlari hisoblanadi. Buyumga chiqaril- gan rezbaning butun uzunligining oxirgi qismlari profilining balandligi bo‘yicha kichrayib borib tugaydi. Rezbaning bu kichrayib borib tugagan qismi (e, e_lfga uning sbegi deyiladi (4.15-shakl, a va b). Rezbaning butun uzunligi bo‘ylab profilining balandligini bir xil qilib rezba chiqarish uchun, oldin rezbaning sbegi boshlanadigan chegaradan halqasimon ariqcha (b, bl) qilinadi. Bu ariqchaga rezbaning protochkasi deyiladi (4.1'6-shakl). Rezba chiqaradigan asbob detalga to‘la profilli rezba hosil qilib, uning sbeg hosil qiladigan qismi shu protochkaga chiqadi. Protochka chizmada 4.16-shakl, a va b da ko‘rsatilgandek soddalashtiribtasvirlanadi. Uning haqiqiy ko‘rinishini I va II bilan belgilangan chiqarish elementlari bilan kattalashtirilgan masshtabda A va В turlardagidekko‘rsatiladi.