Мавзу: Ўзбек халқ эртаклари асосида майда пластик композициялар яратиш

Protochkaning eni sbegning uzunligidan, chuqurligi rezba profili ba-





landligidan katta bo‘ lishi kerak. Rezba sbegi va protochkasining oMchamlari GOST 10549-96 da berilgan. Odatda, rezbalar chizmada sbegsiz ko‘rsatiladi. Rezba sbegini ko‘rsatish kerak boTganda, uning o‘qiga nis­batan taxminan 400 burchak ostida ingichka chiziq bilan chiziladi (4.15- shakl, a va b).
Uchi berkteshiklarning oxirida parmadan qolgan uchidagi burchagi 1200 bo‘lgan konus shaklidagi o‘yiqning oMchamlari berilmaydi. Bu konus o‘yiq teshik chuqurligiga kirmaydi. Rezba chiqaradigan asbob-metchikni ishga yaroqsiz boMib qolishidan saqlash maqsadida, teshikning oxirigacha rezba chiqarilmaydi. Shuning uchun teshikning oxirida rezbasiz qism (e₀₁) qoladi. Sterjenda esa sbegdan keyin tayanch yuzagacha (e₀) oraliqda rezba boMmaydi. Teshikda rezba sbegidan uning oxirigacha (e₁+e₀₁=e_u), sterjen­da rezba sbegidan tayanch yuzagacha (e+e₀=ej) boMgan oraliq rezbaning nedorezi (rezba chiqarilmagan qismi) deb aytiladi (4.15-shakl, a va b).
Sterjen va teshikdagi rezba o‘ramlarining boshlangMch qismlarini har xil urilishlar ta’sirida shikastlanishdan saqlash maqsadida hamda vint yoki shpilkani rezbali teshikka oson burab kirgizish uchun mahkamlash detal- larining va shunga o‘xshashlarning sterjenini uchiga va teshigining la- biga С masofada kesik konus shaklida faska chiqariladi (qirqiladi). Un­ing yasovchilari o‘q bilan 450 burchak hosil qiladi. С masofa faskaning kengligi deyiladi. Faskaning kengligini rezbaning diametriga nisbatan