Mavzu: zahiriddin muhammad boburning hayoti va adabiy merosi

Andalib. XVIII asrning ulugʻ ma’rifatparvar shoiri Nurmuhammad Gʻarip Andalib boʻlib, u Koʻxna Urganchda 1710 yilda tavallud topgan. Xiva va Buxorolardagi madrasalarda oʻqigan oʻz davrining ilgʻor fikrli ziyolisi sifatida oʻzbek turkman va Azaybarjon adabiyoti an’analaridan bahramand boʻlgan xalq ijodidan faiz olgan Andalib-lirik va epik shoir uning 1200dan ziyod misrani oʻz ichiga olgan lirik she’rlari mumtoz poezianing gʻazal, murabba, muxammas, muxtahzod kabi janrlarda bitilgan shoir ijodida ayniqsa Alisher Navoiy an’anasiga ergashish yorqin koʻrinadi. U Navoiy gʻazallariga 20 ga yaqin muxammaslar bogʻlab ustoz shoirga oʻz ehtiromini bildirgan. Oʻzing fikrlarini yanada boyitgan.
Shoir Andalibning mashrabona ruhdagi koʻpga yaqin gʻazallari oʻzbek va Tukman xalqi orasida qoʻshiq sifatida keng tarqalgan Andalib Oʻzbek mumtoz dostonchiligi rivojiga katta xissa qoʻshgan uning “YUsuf va Zulayxo” “Layli va Majnun”, “Zaynul Arab”, “Malikai Mehninigor”, “Gʻarib va SHohsanam” kabi dostonlari mavjud. Rang-barangligi yuksak badiyligi va mazmunan dolzarbligi bilan ajralib turadi. Murbba shaklida bitilgan bu asarlar yozma va ogʻzaki ijodning ajoyib xosilasi sifatida keng shuhrat topdi, “Xalq kitoblari” shaklida tezda amalllashib ketishiga imkon yaratdi. Xususan shoirning folklor syyujeti asosida qayta ishlangan davrning muhim ijtimoiy masalalarini yaratishga bagʻishlangan “Yusuf va Zulayho ” dostoni XX asr boshida Toshkent Samarqand shaharlarida 6 marta chop etildi Andalib Dostoni yozishda Rabgʻoziyning “ Qissasul Rabgʻoʻziy” asari muhim manba boʻldi. SHoir qissaga ijodiy yondoshib misr aziziy va shoh Quddus Abrozlarini tushirib qoldirdi va shoh Malik Rayon obrazi kuchaytirildi yangidan YUsufning singlisi obrazi kiritb u xalq dostonlaridagi dovyurak qiz darajasida tasvirlashga harakat qildi. Andalib asosan Oʻzbek tilida ijod qilgan boʻlsada uning asarlarida Oʻgʻiz-Turkman shoir sifatida ezozlanadi. Uning “Tanlangan asarlari” Turkman tilida , “Layli va Majnun” dostonidan parchalar va she’rlaridan na’munalar Oʻzbek tilida nashr qilindi.
Andalib yozadi