Mavzu: VII asrdan XIV asrning birinchi yarmigacha maktab va pedagogik fikrlar taraqiyoti

Arab istilochilari bosib olingan yerlarda xalqni islom diniga kirita boshladilar. Tarixchi at-Tabariyning «At-Tabariy tarixi», Narshaxiyning «Buxoro tarixi», V.V.Bartoldning tarixiy asarlarida keltirilishicha, arab istilochilarining Movarounnahr xalqini islom diniga kiritish jarayoni qiyin kechgan va bir necha yillarga cho’zilgan. Chunki Movarounnahr arab istilosigacha ham ma’naviy, ham iqtisodiy taraqqiy etgan mamlakat bo’lib, uning aholisi arab bosqinchilariga tezda bo`ysuna qolmadi. Aholining istilochilariga bo`ysunishni istamaganligining asosiy sabablaridan biri istibdod va qatag’onlar bilan bir qatorda, bosqinchilarning mahalliy xalqning yillar davomida tarkib topgan boy ma’naviy merosi – san’ati, adabiyoti, yozuvini, osori atiqalarini poymol etishga harakat qilganligi ham bo’ldi. Shuning uchun ham arab istilochilari xalqni buysundirish uchun harbiylar bilan bir qatorda, islom dini targ’ibotchilaridan ham foydalandilar va asta-sekin ma’lum natijalarga erisha boshladilar.

Arab istilochilari bosib olingan yerlarda xalqni islom diniga kirita boshladilar. Tarixchi at-Tabariyning «At-Tabariy tarixi», Narshaxiyning «Buxoro tarixi», V.V.Bartoldning tarixiy asarlarida keltirilishicha, arab istilochilarining Movarounnahr xalqini islom diniga kiritish jarayoni qiyin kechgan va bir necha yillarga cho’zilgan. Chunki Movarounnahr arab istilosigacha ham ma’naviy, ham iqtisodiy taraqqiy etgan mamlakat bo’lib, uning aholisi arab bosqinchilariga tezda bo`ysuna qolmadi. Aholining istilochilariga bo`ysunishni istamaganligining asosiy sabablaridan biri istibdod va qatag’onlar bilan bir qatorda, bosqinchilarning mahalliy xalqning yillar davomida tarkib topgan boy ma’naviy merosi – san’ati, adabiyoti, yozuvini, osori atiqalarini poymol etishga harakat qilganligi ham bo’ldi. Shuning uchun ham arab istilochilari xalqni buysundirish uchun harbiylar bilan bir qatorda, islom dini targ’ibotchilaridan ham foydalandilar va asta-sekin ma’lum natijalarga erisha boshladilar.

Movarounnahrda Islom diniga qadar….

• Movarounnahrda Islom ta'limoti g’oyalari yoyilgunga qadar bu yerda yashovchi xalqlar ko’psonli xudolarga, quyosh, ko’k din(shaman) hamda o’zlari muqaddas deb bilgan narsalarga sig’inishar edi. Shunga ko’ra, o’lkada yagona bir g’oyaviy e'tiqod tarkib topmagan bo’lib, bu holat aksariyat vaziyatlarda turli elatlar o’rtasida kelishmovchiliklarni keltirib chiqarar va o’zaro janjallarga sabab bo’lar edi.