Mavzu: V a guruh elementlari Reja: V a guruh elementlarining umumiy xossalari

Сульфотузлари: тетраэдрит Cu12Sb4S13, бурнонит PbCuSbS3, буланжерит Pb5Sb4S11 ва джемсонит Pb4FeSb6S14 муҳим аҳамият касб этадилар.

Физикавий хоссалари.

Физикавий хоссалари.

Сурма эркин ҳолатида кумушсимон-оқ металл ялтираш хусусиятига эга бўлган кристалларни ҳосил қилади.

Ташқи кўринишига кўра металлга ўхшайдиган, сурма кристалли юқори мўртликка ва паст иссиқлик ва электр ўтказувчанлигига эга.

• Бошқа металлардан фарқли равишда, қотиш жараёнида кенгаяди.

Сурма қўшимчалари қўрғошиннинг суюқланиш ва кристаллизация температурасини пасайтиради, котишманинг ўзи бўлса, қотганда ҳажм бўйича кенгаяди.

tсуюқ.=630,5оС, tқайн.=1635оС,

зичлиги кристалл ҳолатда Sb -6,684 г/см3, Sbсуюқ -6,55 г/см3.

Кимёвий хоссалари. Сурма бирикмаларда асосан III ва V валентликни намоён қилади.

Кимёвий хоссалари. Сурма бирикмаларда асосан III ва V валентликни намоён қилади.

Одатдаги ҳароратда ҳавода оксидланмайди, қиздирилганда суюқланиш температурасидан юқорида ёниб, Sb2O3(оқ тутун) ни ҳосил қилади.

Хлор ва бошқа галогенлар билан фаол таъсирлашади.

С S, As ва Р билан суюқланганда таъсирлашади.

Азот ва водород 800oС температурагача эримайди.

Азот билан кимёвий бирикмалар ҳосил қилмайди.

Углерод суюқ Sb да кам миқдорда эрийди, совутилганда графит кўринишида ажралади.

Кўплаб металлар билан интерметалли бирикмаларни – антимонидларни ҳосил қилади.

Сув ва суюлтирилган кислоталар билан таъсирлашмайди. Конц. НСl ва H2SO4 сурмани секин-аста эритади, конц. HNO3 сурмани юқори оксидига қадар оксидлайди.

Оксидлайдиган концентрацияли кислоталар сурма билан жадал таъсирлашади.

Сульфат кислотаси элементар ҳолатдаги сурмани сурма) сульфатига ўтказиб, сульфит ангидриди ажралади: