Mavzu: V a guruh elementlari Reja: V a guruh elementlarining umumiy xossalari

зичлиги 5,72 г/см3 (20оС).

As буғлари рангсиз, 800оС температурагача As4 молекулаларидан тузилган, 800 дан 1700оС температурагача As4 ва As2 аралашмасидан, 1700оС юқорида – фақатгина As2. Буғларини тезда конденсация қилинганда, суюқ ҳаво билан совутиладиган юзада сариқ As-шаффоф, шамга ўхшаш юмшоқ, кристаллар, зичлиги 1,97 г/см3.

КИМЁВИЙ ХОССАЛАРИ.

КИМЁВИЙ ХОССАЛАРИ.

Ҳавода қиздирилганда 400 °C дан юқорида мишьяк ёниб, As2O3ни ҳосил қилади.

Галогенлар билан маргимуш тўғридан-тўғри бирикади;

одатдаги шароитда AsF5 - газ; AsF3, AsCl3, AsBr3 – рангсиз енгил учувчан суюқликлар;

AsI3 ва As2I4 – қизил кристаллар.

Мишьяк S билан қиздирилганда турли сульфидлар ҳосил бўлади: пушти қизил As4S4 ва лимонранг сариқ As2S3.

Арсенат кислота ва унинг тузларига буғловчи хлорид кислота иштирокида водород сульфид ўтказилганда оч сариқ рангли As2S5 ҳосил бўлади:

2H3AsO4 + 5H2S → As2S5 + 8H2O

500°C атрофида у As2S3 ва олтингугуртга парчаланади.

Улардан биринчиси кислороднинг маргимуш билан таъсирлашганда ёки сулфидларининг таъсирида ҳосил бўлади, масалан,

2As2S3 + 9O2 → 2As2O3 + 6SO2

As2O3 ва арсенитлар одатда қайтарувчи бўлишади. Масалан,

As2O3 + 2I2 + 5H2O → 4HI + 2H3AsO4,

аммо оксидловчи ҳам бўлишлари мумкин, масалан,

As2O3 + 3C → 2As + 3СО.

ҚОТИШМАЛАРИ.

ҚОТИШМАЛАРИ.

Металл ҳолатидаги мишьякни фақатгина қўшимча сифатида айрим қотишмaлари ишлатилади.

Масалан, паровоз ёндиргичларида ишлатиладиган мисга 0,25-0,50% мишьяк қўшилади.

Дроб ишлаб чиқаришга йўналтирилган қўрғошинга, унинг сирт таранглигини ошириш учун 0,5-1,6% мишьяк қўшилади, ундан сферик тузилишли дробиклар олинади;

бундан ташқари, қўрғошиннинг қаттиқлигини оширади. Мишьяк бир нечта антифрикцион ва типографик бироқ таркибида қалай бўлмаган қотишмалар таркибига киради.