Mavzu: V a guruh elementlari Reja: V a guruh elementlarining umumiy xossalari

S билан суюқлантиришда Bi2S3, Se ва Те билан – тегишли равишда селенидлар ва теллуридлар ҳосил бўлади.

Bi+S → BiS;

300-400oC

2Bi+3S→Bi2S3

Қиздирилганда галогенлар билан таъсирлашади.

600-700oC

2Bi+5F2→2BiF5

200oC

2Bi+3Cl →2BiCl3

Кўплаб металлар билан суюқлантирилганда интерметаллид бирикмаларни – висмутидларни ҳосил қилади,

масалан, Na3Bi, Mg3Bi.

Конц. НСl ва суюлтирилган H2SO4 билан таъсирлашмайди.

Конц. НСl ва суюлтирилган H2SO4 билан таъсирлашмайди.

HNO3 билан Висмут нитратни; H2SO4(конц) билан қиздирилганда – Висмут гидросульфатни Bi(HSO4)2 ҳосил қилади, зар сувида эрийди.

Bi+4HNO3→Bi(NO3)3+NO↑+2H2O

 Bi+3HCl+HNO3→BiCl3+NO↑+2H2O

Олиниши.

Висмутнинг асосий манбалари – полиметаллик рудаларни қайта ишлашда олинадиган қўрғошинли ҳамда қўрғошин-рухли концентратлардир. Бундай концентратларни қайта ишлашда висмут деярли тўлиқ хомаки қўрғошинга ўтади, унинг таркибидан эса рафинациялаш йўли билан ажратилади. Одатда, Bi ни қўрғошиндан ажратиш магний ва кальций таъсир билан амалга ошади, бунда Bi CaMg2Bi2 кўринишида дроссига ўтади.

ҚОТИШМАЛАРИ

ҚОТИШМАЛАРИ

Висмутнинг Мn билан қотишмалари доимий кучли, қувватли магнитлар тайёрлашда қўлланилади.

ИШЛАТИЛИШИ

Висмут алюминий асосли қотишмалар тайёрлашда (тахминан 0,01%), бу қўшимча металлнинг пластиклик қобилиятини яхшилашда, унинг қайта ишланишини бирдан яхшилайди.

Полимерлар ишлаб чиқаришда Bi2O3 катализатор бўлиб хизмат қилади ва уни акрил полимерлар ишлаб чиқаришда қўлланилади. Нефт Крекингида висмутнинг оксид-хлориди қўлланилади.

Висмутнинг бирикмаларидан тиббиётда унинг уч оксиди Bi2O3 ишлатилади.

Шу жумладан, уни фармацевтика саноатида ҳам кўплаб дориларни тайёрлашда ошқозон-ичак касалликларида ҳамда антисептик ва жонлантирувчи моддаларда ҳам қўлланилади.

Бундан ташқари, охирги вақтларда унинг асосида қатор саратон касаллигига қарши препаратлар тайёрлашда ва онкологик касалликларни даволашда ишлатилмоқда.

Спасибо за внимание!!!