Мавзу: Тизим тушунчаси ва унинг турли таърифлари

Техник таъминот

Техник таъминот - ахборот тизимлари ишлашида қўланиладиган техник воситалар комплекси ҳисобланади. Техник воситалар комплекси қуйидагилардан ташкил топган:

• 
  компьютерларнинг барча моделлари;
  
• 
  ахборотни йиғувчи, сақловчи, қайта ишловчи, узатувчи ва чиқарувчи қурилмалар;
  
• 
  малумот узатувчи ускуналар ва алоқа линиялари;
  
• 
  оргтехника ва ва информацияни автоматик кўчириб олиш қурилмалари;
  
• 
  эксплуатацион материаллар ва ҳоказолар.
  

Ҳозирги кунда техник таъминотларни ташкиллаштиришнинг қуйидаги формалари мавжуд: марказлашган, қисман марказлашган ва тўлиқ тарқоқ (марказлашмаган).
Марказлашган техник таъминотлар катта ЭҲМ ва ҳисоблаш марказларини ишлатишда асосланади.
Бевосита ишчи ўринларда ўрнатилган шахсий компьютерлар асосида қурилган тизимлар марказлашмаган техник таъминотлар дейилади.
Қисман марказлашган техник таъминот энг оптимал ѐндашув ҳисобланади. Бунда техник таъминот шахсий компютерлар ва маълумотлар базаси сақланадиган тармоқ серверидан ташкил топган тақсимланган тармоқлардан тузилади.

2. Математик ва дастурий таъминот

Математик ва дастурий таъминот - бу ахборот тизимининг мақсад ва масалаларини ечиш учун керак бўладиган математик методлар, моделлар, алгоритмлар ва дастурлар ҳамда нормал равишда ишлайдиган техник воситалар мажмуасидан иборат.
Математик таъминот воситаларига қуйидагилар киради:

• 
  бошқариш жараѐнларини моделлаштириш воситалари;
  
• 
  маълум турдаги бошқариш масалалари;
  
• 
  математик дастурлаш методлари, математик статистика, оммавий хизмат кўрсатиш методлари ва ҳоказолар.
  

Дастурий таъминот таркибига умумий ва махсус дастурий маҳсулотлар ҳамда техник ҳужжатлар киради.
Умумий дастурий таъминотларга фойдаланувчига йўналтирилган ҳамда ахборотни қайта ишлашга мўлжалланган дастурлар комплексидан ташкил топган бўлади. Улар компютерларнинг функцонал имкониятларини кенгайтириш, маълумотларни қайта ишлаш жараѐнини бошқариш ва назорат қилишда ишлатилади.
Махсус дастурий таъминот аниқ бир ахборот тизими учун яратилган воситалар мажмуасидан иборатдир. Унинг таркибига ишлаб чиқилган моделларни реализация қилувчи ва обьектнинг ишлашини тавсиф этувчи амалий дастурлар пакети киради.
Дастурий таъминотларни ишлаб чиқиш бўйича техник ҳужжатлар қўйилган масала баѐни, алгоритмлаш масаласи, масаланинг иқтисодий- математик ва назорат мисолларидан ташкил топади.

2.