Мавзу: Тизим тушунчаси ва унинг турли таърифлари

«Клиент-сервер» архитектура

«Клиент-сервер» архитектурасида клиент бирор маълумотни олиш учун суров жунатади ва факат суровда талаб килиган маълумотларни олади. Барча суровларни кайта ишлаш масофавий серверда амалга оширилади.

«Клиент-сервер» технологиясининг асосий принципи иловалар функцияларининг уч гурухга бўлинишини ўз ичига олади:

• 
  маълумотларни киритиш ва (фойдаланувчи билан ўзаро алоқаси);
  
• 
  берилган фан сохасига тегишли амалий функциялар;
  
• 
  ресурсларни бошқариш функциялари (файл тизимлари, маълумотлар базаси ва х.к.)
  

Шунинг учун исталган иловаларда қуйидаги компонентларни ажратиб кўрсатиш керак:

• 
  берилганларни тақдим этиш компоненти
  
• 
  амалий компонент
  
• 
  ресурсларни бошқариш компоненти.
  

«Клиент-сервер» архитектураси қуйидаги афзалликларга эга:

Тармоқ юкламасини пасайиши, энди фақат керакли маълумотлар алмашинилади.
Ахборот хавфсизлигини ошади, чунки барча клиентларни сўровларини қайта ишлаш серверда жойлашган ягона дастур орқали амалга оширилади. Сервер барча фойдаланувчилар учун МБ дан фойдаланишни умумий қоидасини ўрнатади, клиентларни маълумотларга бўлган мурожаат режимларини
бошқаради, ҳар хил фойдаланувчилар томонидан битта маълумотни баравар ўзгартирилишини чеклайди.
Клиент дастурларини мураккаблиги камаяди, чунки уларда МБ ни бошкарувчи ва назорат қилувчи дастур кодлари мавжуд бўлмайди.

«Клиент-сервер» архитектураси қуйидаги камчиликларга эга:

Сервернинг ишдан чиқиши бутун хисоблаш тармоғини ишдан чиқариши мумкин;
берилган тизимни маъмурлаш малакали мутахассисни талаб қилади;
қурилмаларнинг юқори нархи;
бизнес мантиқ иловалари мижоз дастурий таъминотида қолади.

Кўп сатхли архитектура асосидаги тизимлар

Кўпсатхли (Multitier architecture) клиент-сервер архитектура- бу клиент-сервер архитектураси тури бўлиб, маълумотларни қайта ишлаш функцияси битта ѐки бир нечта алоҳида серверларга юклатилиши.Бу сервер ва клиент имкониятларни самарали ишлатилишига сақлаш, қайта ишлаш ва тақдим этиш функцияларни бўлишга имкон беради.