Мавзу: Терапевтик стоматологияда оғриқсизлантириш. Усуллар ва ўтказиш техникаси. Терапевтик стоматологияда қўлланилувчи анестетиклар

-рецепт 2% новокаин эритмасига.
Rp: Sol. Novokaini 2% -5,0
D.t.d N 10 in ampulis
S. Ўтказувчан анестезия учун
-рецепт 1-2% тримекаин эритмасига.
Rp.Sol.Trimekaini 1%-5,0
D.t.d. 10 in ampulis
S. Ўтказувчан анестезия учун
-рецепт 2% лидокаин эритмасига.
Rp. Sol .Lidokaini 2%-2ml
D.t.d N10 in ampulis
S. Ўтказувчан анестезия учун
-Новокаин парааминобензой кислота ҳосиласи ҳисобланади ва инфильтрацион ва ўтказувчан анестезия учун сувда эрувчан гидрохлорид кўринишида қўлланилади. Бошланғич таъсири 3 дақ..дан сўнг бошланади, максимал таъсири 10-20 дақ. сўнг намоён бўлади, оғриқсизлантирувчи эффекти 40-60 дақ давом этади. Максимал бир марталик дозаси концентрациясига боғлиқ ва ташкил этади: 4% эритма 10мл, 2%-25мл, 0,5%-200мл
-Тримекаин – ацетанилид ҳосиласи. Тез бошланувчи, чуқур, узоқ муддатли анестезия чақиради. Инфильтрацион ва ўтказувчан оғриқсизлантириш учун ишлатилади. 2-5 % концентрацияси юза анестезия чақиради. Новокаиндан узоқроқ таъсир қилиши билан фарқланади.
-Премедикация - бу беморни медикаментоз тайёрлаш бўлиб, тинчлантирувчи таъсирли дори моддалар ёрдамида марказий нерв системаси функциялари стабилизациясига, кейинги врач манипуляцияларига беморни ноадекват реакциялари шароитларини йўқотишга эришиш.
-Премедикация учун ишлатилади:
1.Транквилизаторы 2. Анальгетики
-Маҳаллий анестезия - бу чегараланган соҳада оғриқни йўқотиш усули бўлиб, юза аппликация ва инфильтрацион ёки дори билан регионар инъекция йўли билан эришиш мумкин.
Махаллий оғриқсизлантиришда учрайдиган асоратлар.
Махаллий оғриқсизлантиришда учраш эҳтимоли бўлган асоратлар умумий ва махаллий таснифга эга бўлиши мумкин. Умумий асоратлар оғриқсизлантириш пайтида ва ундан кейин юзага чикиши мумкин. Буларга анестетиклар билан зарарланиш аломатлари, қисқа пайтга хушдан кетиш (обморок), қон томирлар етишмовчилиги аломатлари (коллапс) ва анафилактик шок киради.
Хушдан кетиш – бу қисқа вақт ичида бош мияда кам қонликнинг юзага келиши бўлиб, бунда одам сезгисини ва хушини йўқотади. Бу холат қон томирларининг енгил ва тез-тез учраб турадиган камчиликларидан. Одатда болаларда хушдан кетиш вегетатив нерв системаси билан боғлик бўлиб, кўпинча пубертат ёшида кузатилади. Бу холат болаларда қўрқувдан, оғриқдан ҳаяжонланишидан ва очликдан кузатилиши мумкин.
Клиникаси: юзнинг оқариши, умумий ҳолсизлик, оғизнинг қуриши, қулоқ шанғилаши, кўз тиниши, бош айланиши, совуқ тер чиқиши, тана хароратининг тушиши ва сезгини йўқотиш. Мушак системасида эса тонусининг ортиши шунингдек нафас олиш мускуллари тонуси пасайиши кузатилади.Кўз қорачиқлари кенгайган, нафас олиш ва пульс секинлашган, қон босими тушган бўлади.
Даволаш: Бехушлик бир неча дақиқадан бир неча дақиқага чўзилиши мумкин. Бунда бола бош миясида қон айланишини яхшилаш учун, оёғини бир неча маротаба юқорига кўтарилади.Тил ўзагининг нафас йўлида тортилиб қолмаслиги учун бош орқага ташланади ва эркин нафас олишни таъминлаш зарур. Нафас олиш ва қон айланиш марказларини қўзғатиш мақсадида нашатир спирти ҳидлатилади. Узоқроқ давом этган хушдан кетишда тери остига ва мушак оралигида 10% кофеин (ҳар бир ёш учун) 0,1 мл ёки кардиамин 0,1 мл (хар бир ёш учун) ишлатилади. Бола тўлиқ тинч холатда бўлиши ўрнидан турмаслиги зарур. Бу холатдан чиқкунга қадар қаттиқ назорат қилиб туриш лозим.