Мавзу: Шахснинг диққат ва билиш жараёнлари

Идрок

• Идрок нарсалар ва ҳодисаларнинг сезги аъзоларига бевосита таъсир қилиш жараёнида киши онгида акс этишидир.

• Идрокнинг хусусиятлари:
• предметлилик;
• яхлитлик;
• структуралилик;
• барқарорлик;
• англанилганлик.

Идрок қонуниятлари

• Шакл ва фоннинг илгариги ҳаракатга боғлиқлиги.
• Идрокнинг константлилиги.
• Кутишлар ва тахминларнинг идрокка таъсири.
• Ўзгармас маълумотнинг идрок қилинмаслиги.
• Англанганлик.
• Тахминларни текшириш жараёнида идрок қилиш.

Хотира

• Кишининг ўз тажрибасини эсда олиб қолиши, эсда сақлаши ва кейинчалик уни яна эсга туширишига хотира дейилади.
• Хотиранинг қуйидаги турлари мавжуд:
• 1) психик фаолликнинг ҳусусиятига кўра: ҳаракат, эмоционал, образли, сўз-мантиқли; 2) фаолият мақсадларига кўра: ихтиёрсиз, ихтиёрий;
• 3) эсда олиб қолиш ва эсда сақлаш муддатига кўра: қисқа муддатли, оператив.

Инсон хотирасининг яхши бўлиши қуйидаги омилларга боғлиқ: 1.Эсда сақлаб қолиш билан боғлиқ ҳаракатларнинг якунланганлик даражасига; 2.Шахснинг ўзи шуғулланаётган ишга нечоғлик қизиқиш билдираётганлиги ва шу ишга мойиллигига; 3.Шахснинг бевосита фаолият мазмуни ва аҳамиятига муносабатининг қандайлигига; 4.Шахснинг айни пайтдаги кайфиятига; 5.Иродавий кучи ва интилишларига.

Хотира қонуниятлари

• Англанганлик қонуни
• Қизиқиш қонуни
• Илгариги билимлар қонуни
• Эслаб қолишга тайёрлик қонуни
• Ассоциациялар қонуни
• Бирин - кетинлик қонуни
• Кучли таассуротлар қонуни
• Тормозланиш қонуни

Тафаккур ва мустақил фикрлаш шарт-шароитлари

• Тафаккур - инсон онгининг билиш объектлари ҳисобланмиш нарса ва ҳодисалар ўртасидаги мураккаб, ҳар томонлама алоқаларни умумлашган ва мавҳумлашган акс эттириш шаклидир.

• Тафаккур
• хусусиятлари

• Тафаккур ва
• фикрлаш
• жараёнлари - бу
• билиш жараёнлари;

• Шахс томонидан
• борлиқни
• умумлаштириб,
• билвосита акс
• эттириш шакли

• Ушбу жараёнлар
• ҳам
• экспериментал
• психология
• томонидан
• ўрганилади

• Тафаккур
• билишнинг энг
• олий ва
• юқори даражадаги
• шаклидир.