Mavzu: Pulning davriy qiymati va pul oqimlarining diskontli. Tahlili Reja

Mavzu: Pulning davriy qiymati va pul oqimlarining diskontli. Tahlili
Reja:
1. Murakkab foizlar va ularni hisoblash.
2.Pullarning keltirilgan qiymati va diskontlash

Vaqt oralig’ida pul qiymati (pulning davriy qiymati)ni va diskontlangan pul oqimlari tahlilini o’rganishni murakkab foizlar tushunchasidan boshlaymiz. Murakkab foizlarni hisoblab chiqarish yordamida pullarning keltirilgan, yoki boshqacha qilib aytganda, joriy qiymatdan (present value) (PV) bo’lajak qiymatga (future value) (FV) o’tish jarayoni sodir etiladi.

Vaqt oralig’ida pul qiymati (pulning davriy qiymati)ni va diskontlangan pul oqimlari tahlilini o’rganishni murakkab foizlar tushunchasidan boshlaymiz. Murakkab foizlarni hisoblab chiqarish yordamida pullarning keltirilgan, yoki boshqacha qilib aytganda, joriy qiymatdan (present value) (PV) bo’lajak qiymatga (future value) (FV) o’tish jarayoni sodir etiladi.

Bo’lajak qiymat – bu ma’lum sanaga kelib, murakkab foizlar yozilishi (hisoblanishi)ni inobatga olgan holda investitsiya qilingan pullar inflyatsiyani inobatga olgan holda teng bo’ladigan qiymat.

Bo’lajak qiymatni quyidagi formula bo’yicha bilish (hisoblash) mumkin:

Bo’lajak qiymatni quyidagi formula bo’yicha bilish (hisoblash) mumkin:

FV =PV x (1+i)^n

Bu yerda, Bo’lajak qiymat koeffitsienti = (1+i)^n

Yiliga 10%li stavka bilan besh yil muddatga qo’yilgan har qanday pul summasining bo’lajak qiymatini uni (1,6105) bo’lajak qiymat koeffitsientiga ko’paytirgan holda topish mumkin. Shunday qilib, yiliga 10% miqdorida qarz stavkasi bilan bankka besh yil muddatga qo’yilgan 500 dollarning bo’lajak qiymati quyidagicha bo’ladi:

500 dollar x 1,6105 = 805,255 dollarga teng.

Foiz stavkasi qanchalik yuqori, pul qo’yiladigan muddat qanchalik uzoq bo’lsa, bo’lajak qiymat koeffitsienti shuncha katta bo’ladi.

Quyida turli foiz stavkalari va turli omonat muddati uchun ushbu o’zaro aloqadorlik ko’rsatilgan.

Kreditlar va depozitlar bo’yicha foiz stavkalari, odatda, yillik foiz stavkasi, yoki Kreditlar va omonatlar bo’yicha foiz stavkalari, odatda, yillik foiz stavkasi (annual percentage rate, APR) ko’rinishida ma’lum chastota bilan hisoblanadi, masalan, har oy. Hisoblash chastotasi turlicha bo’lishi mumkin, shunday ekan foiz stavkalarini taqqoslash usulini bilish juda muhim. Bu foizlar bir yilda bir marta hisoblanganda foiz stavkasiga ekvivalent samarali yillik foiz stavkasini (effective annual rate, EAR) hisoblab chiqish orqali bajariladi.