Mavzu: Polimerlarni xalq xo’jaligida ishlatilishi. Reja

Polimerlar qurilishda
Qurilish ishlarida ham sintetik polimer materiallari keng ko’lamda ishlatilishi unga ehtiyoj kundan kun ortib borayotganidan darak berib turibdi. Demak turmush, yashash uchun ham bu sohani ham polimersiz tasavvur qilish mumkin bo’lmay qoldi.Ayniqsa qurilish sohasida, birinchi novbatda shovqun susaytirguchi binolar qurish vazifasini qo`ygan edi. Bu masalada olimlar, loyihachilar, quruvchilar, me`morlar, xullas shu sohaga aloqasasi bo`lgan barcha mutahasislar bino devorlarini tovush energiyasini mumkin qadar ko`proq qismini yutadigan qilish yo`llarini o`yladilar. Quruvchilarga bundan tashqari yana ko`pgina hususiyatlarga ega bo`lgan binolar, jumladan mustahkam, arzon, o`tga chidamli, hidsiz, texnologik jihatdan ancha qulay tayyorlanadigan, zaharli moddalar ajratmaydigan, chang yutmaydigan xona ichlari shinam va chiroyli bo`lgan binolar qurish kerak bundan murakkab masalani ham hal qilishda polimerlarni xissasi ancha katta bo`ladi. Buni amalga oshirishda shisha asbest tolalar, fenolformaldegid smolasi polivinil xlorid va boshqa polimerlar ishlatila boshladi. Masalan: shovqin susaytirgichli binolar qurishda polimerlar g`ovak qilib ishlandi bu esa shovqun susaytirgichli uylarga asos bo`ldi. Agar qurilish sohasidagi birgini shisha plast qavatini olsak undan “Shifer” ning qalinligi 1,5 mmga teng bo`lsa 70 kg og`irlikdagi yukni bemalol ko`tarib beradi. Bunday shiferlar tomga 15-20 yil chidaydi. Hozirgi turmushda polimerlar qurilish sohasidagi barcha talablarga javob bermoqda ayniqsa polivinilxloriddan tayyorlangan ro`lon ko`rinishidagi lilonimlar hamda plitka shaklidagi polimerlar uylar polini qoplashda beqiyos darajada qo`llanilinmoqda. Uning gilam shaklidagi ko`rinishidan uylar shinam va chiroyli ko`rinmoqda. Fenolitdan tayyorlangan polimer biton plitkalar, oshxonalarda laboratoriyalarda, sexlarda ishlab chiqarish korxonalaridagi pollarni qurishda nihoyat qo`l kelmoqda. Hozirda esa polimerlardan uylarning rom va eshiklari tayyorlanmoqda. Quruvchilarga kimyogar olimlar yangidan-yangi har qanday talablarga javob beradigan polimerlar ixtiro qilib, qurilish sohasini kundan kunga rivojlantirmoqda. Bu sohada o’zbek kimyogar olimlari yog’och qoldiqlari g’ozapoyalardan mebellar, plitkalar yaratish sohasida samarali ishlar qilmoqdalar.