Mavzu: Matematika darslarida buyuk allomalarimiz ilmiy ma’rosidan foydalanish. Reja

2. “Tenglama va uning yechimlari” mavzusini o`rganishda al-Xorazmiyning “Al-jabr val-muqobala hisobi haqida qisqacha kitob”) asari asosan birinchi va ikkinchi darajali tenglamalarni “al-jabr val-muqobala” usulida yechishga bag`ishlanganligi ta’kidlanib, har qanday birinchi darajali tenglamani (xatto ba’zi yuqori darajali tenglamarni ham) “al-jabr val-muqobala” usuli yodamida ax=b ko`rinishga (chiziqli tenglamaga) keltirish mumkinligi aytib o`tiladi. Bundan tashqari, al-Xorazmiy risolasida hech qanday formulalar va belgilashlar bo`lmay, balki tenglamalar va ularning yechilishi so`zlar bilan bayon etilgan. Bunda noma’lum “shay” (narsa), uning kvadrati “mol”, tenglamaning ildizi “jazr” deb atalganligini aytib o`tish ham mumkin.


3. “Yig`indining kvadrati” mavzusini o`rganishda yig`indining kavadratini topish qoidasi ya’ni (a+b)<sup>2</sup>=a<sup>2</sup>+2ab+b<sup>2</sup> formulaning quyidagi geometrik isboti Abu Ali Ibn Sinoning "Donishnoma" asarida berilganini aytib o`tish maqsadga muvofiq.

7-sinfda (Geometriya darslarida)
1. “Kesmani teng ikkiga bo`lish” mavzusini o`rganishda Abul Vafoning "Hunarmandlarga geometrik yasashdan nimalar bilishi zarurligi haqida kitob" nomli asaridagi quyidagi masala-ning yechilishini ko`rib o`tishimiz mumkin.
Masala: O`rta perpendikulyar ishlatmay berilgan AB kesmani teng ikkiga bo`ling.
Yasash: AB kesmaning ikki uchi orqali qarama-qarshi yo`na-lishda perpendikulyar nurlar o`tkazamiz va ularda o`zaro teng AC va BD kesmalarni ajratamiz.

So`ngra CD kesmani o`tkazamiz. Bu kesma AB kesmani E nuqtada teng ikkiga bo`ladi.
Isboti: Yasalishiga ko`ra ACE va BDE uchburchaklarning bittadan AC va BD tomonlari bilan ularga yopishgan ikki burchaklari mos ravishda teng bo`lgani uchun bu uchburchaklar teng. Shuning uchun ularning mos tomonlari sifatida AE=BE bo`ladi.


8-sinfda (Algebra darslarida)