Mavzu: Kutubxonashunoslik fanining metodologiyasi Reja

1. Umumfalsafiy muammolarga doir, ya’ni xossalar, qonunlar va har xil kategoriyalarga bag’ishlangan risolalar. Bular «Substantsiya haqida so‘z», «Masalalar manbai», «Qonunlar haqidagi kitob», «Olam harakatining doimiyligi haqida» va b.

1. Umumfalsafiy muammolarga doir, ya’ni xossalar, qonunlar va har xil kategoriyalarga bag’ishlangan risolalar. Bular «Substantsiya haqida so‘z», «Masalalar manbai», «Qonunlar haqidagi kitob», «Olam harakatining doimiyligi haqida» va b.

2. Inson bilish faoliyatining falsafiy jihatlariga bag’ishlangan, ya’ni bilish shakllari, bosqichlari va usullari haqidagi risolalar. Ularga Forobiy o‘z ijodida katta e’tibor bergan mantiqning har xil muammolariga doir asarlar bog’lanadi. Bu guruh «Aql-idrok mazmuni haqida», «Zakovat» so‘zining ma’nosi haqida», «Kattalar aql-idroki haqidagi kitob», «YOshlar aql-idroki haqidagi kitob», «Mantiqqa oid katta muxtasar kitob», «Mantiqqa kirish kitobi», «Isbotlash kitobi», «Sillogizm shartlari haqidagi kitob», «Jonning mohiyati haqidagi risola», «Tush haqida so‘z» va boshqa asarlarni o‘z ichiga oladi.

3. Falsafa hamda turli muayyan fanlarning predmeti, mazmuni va mavzulari haqida risolalar: «Fanning kelib chiqishi haqida», «Ilmlarning kelib chiqishi va tasnifi haqidagi kitob», «Falsafaning nomi va kelib chiqishi haqida», «Falsafa» tushunchasining ma’nosi haqidagi kitob», «Falsafani o‘rganishdan oldin nimalarni bilish kerakligi haqidagi kitob», «Falsafaga sharhlar» va b.

4. Materiyaning miqdor, makon va hajm nisbatlari haqidagi risolalar, arifmetika, geometriya, astronomiya va musiqa nazariyasiga2 oid asarlar. Ushbu guruhga, masalan, «Hajm va miqdor haqidagi kitob», «Makon geometriyasiga kirish kitobi», «Astrologiyaning to‘g’ri va noto‘g’ri qoidalari haqidagi kitob», «Musiqaga oid katta kitob», «Musiqa haqida so‘z», «Ohanglar tasnifi haqidagi kitob» va boshqa asarlarni kiritish mumkin.

5. Materiyaning turli xossalari va turlari, noorganik tabiat, hayvonlar hamda inson organizmining xossalariga bag’ishlangan risolalar, ya’ni tabiiy fanlar: fizika, kimyo, optika, biologiya, tibbiyot, fiziologiyaga oid asarlar. Ularning qatoriga «Bo‘shliq haqidagi risola», «Fizika asoslari haqidagi risola», «Kimyo san’atining zarurligi haqida», «Hayvonlarning a’zolari haqidagi risola», «Inson a’zolari haqidagi risola» va boshqa asarlar kiradi.